Κύριος στόχος της μελέτης φωτισμού ήταν η δημιουργία ενός ιδιαίτερου νυχτερινού τοπίου, το οποίο θα είναι οπτικά άνετο, ασφαλές και φιλικό προς τον πολίτη. Αυτό το νέο νυχτερινό οπτικό περιβάλλον φιλοδοξεί να συγκροτήσει μια μοναδική ταυτότητα για τη νέα πλατεία.
Έχοντας ως θεμελιακή θέση ότι ο φωτισμός πρέπει να είναι οργανικά ενταγμένος στο δομημένο περιβάλλον οι μελετητές φωτισμού συνεργάστηκαν στενά με το αρχιτεκτονικό γραφείο του έργου από το στάδιο της προμελέτης. Η εν λόγω διαδικασία ήταν απαραίτητη για να είναι γνωστές οι βασικές αρχιτεκτονικές προθέσεις και η σύνθεση φωτισμού να ανταποκριθεί δημιουργικά σε αυτές, ενισχύοντάς τες μετά τη δύση του ηλίου και επανερμηνεύοντας την πλατεία τη νύχτα.
Το lighting concept αναπτύχθηκε σε τρία επίπεδα φωτισμού, τα οποία έως το στάδιο της μελέτης εφαρμογής του έργου είχαν πλέον ενταχθεί δυναμικά στη συνολική σύνθεση.
Στο πρώτο επίπεδο δημιουργήθηκε μια περιμετρική φωτεινή ζώνη με σαφή όρια στις διαβάσεις, στα πεζοδρόμια και στους δρόμους, που περιβάλλουν την πλατεία. Ο στοχευμένος φωτισμός δεν ξεφεύγει προς άλλους χώρους "light spill" ή προς τον ουρανό "light pollution". Αυτό επιτυγχάνεται με φωτιστικά σώματα επί ιστού, τα οποία έχουν συγκεκριμένη φωτομετρική κατανομή και οπτικό σύστημα καθώς και εξαρτήματα κατά της θάμβωσης και της φωτορύπανσης. Ο θερμός φωτισμός που έχει προδιαγραφεί στην εν λόγω ζώνη προετοιμάζει τον επισκέπτη της πλατείας για την είσοδο του σ’ αυτή. Η τοποθέτηση των ιστών κοντά σε κάποια από τα υφιστάμενα δέντρα δημιουργεί ενδιαφέρουσες φωτοσκιάσεις στο επίπεδο του εδάφους κατά την περιήγηση.
Σε αντίθεση με την περίμετρο, στο εσωτερικό της πλατειάς, όπου αναπτύσσεται το δεύτερο επίπεδο φωτισμού, δε συναντάται κανένας απολύτως ιστός. Όλες οι φωτεινές πηγές βρίσκονται από το επίπεδο της μέσης του χρήστη και κάτω έτσι ώστε να υπάρχει:
1. υψηλή οπτική άνεση,
2. ανεμπόδιστη θέα και
3. ένα πιο "φιλικό" οπτικό περιβάλλον σε συγκεκριμένα σημεία στάσης και κίνησης.
Ειδικά led strips εντάσσονται στα ορθογωνικά και καμπύλα καθιστικά καθώς και στους χειρολισθήρες. Την εν λόγω σύνθεση συμπληρώνουν στρατηγικά τοποθετημένα αντιθαμβωτικά κολωνάκια bollards και επίτοιχα φωτιστικά σώματα ασύμμετρης κατανομής, έτσι ώστε να επιτευχθούν τα κατάλληλα φωτεινά επίπεδα για ασφαλή περιήγηση. Το δεύτερο επίπεδο φωτισμού έχει παράλληλα ως κεντρικό στόχο την ενίσχυση της μορφής και την ανάδειξη της δομής της νέας διαμόρφωσης.
Το lighting concept ολοκληρώνεται με το τρίτο επίπεδο, το οποίο αναπτύσσεται καθ’ ύψος και επιλέγει νέα και υφιστάμενα δέντρα, αναδεικνύοντας προσεχτικά την υφή και τον όγκο τους. Εδώ οι φωτεινές πηγές έχουν προδιαγραφεί με κατάλληλο φάσμα για την πιστή απόδοση των χρωμάτων και έχουν ενταχθεί στο έδαφος σε ειδικά αντιθαμβωτικά φωτιστικά σώματα με ρυθμιζόμενη στόχευση και οπτικό σύστημα ακριβείας. Σε σχέση με την υπόλοιπη πλατεία τα επιλεγμένα δέντρα αναδεικνύονται σε έναν πιο ψυχρό τόνο για τη δημιουργία μιας ήπιας οπτικής αντίθεσης.
Όλες οι φωτεινές πηγές της νέας διαμόρφωσης ελέγχονται ψηφιακά με δυνατότητα αυξομείωσης της έντασής τους, για να είναι εφικτή η επίτευξη της κατάλληλης φωτεινής ιεραρχίας, όχι μόνο τώρα, αλλά και σε βάθος χρόνου καθώς τα φυτά αναπτύσσονται. Η μελέτη φωτισμού εκπονήθηκε στο πλαίσιο της περιβαλλοντικής υπευθυνότητας και της διαφύλαξης του σκοτεινού ουρανού, με την πλειοψηφία των φωτιστικών σωμάτων να φωτίζουν προς το έδαφος. Η στοχευμένη ανάδειξη των επιλεγμένων δέντρων έχει προταθεί να τερματίζεται τα μεσάνυχτα και έως τις πρώτες πρωινές ώρες η πλατεία να μην διαχέει σε κανένα τμήμα της άμεσα φως προς τον ουρανό.

Η κατοικία τοποθετείται σε έναν ελαιώνα της Μεσσηνιακής Μάνης με έντονη κλίση και θέα προς το Μεσσηνιακό κόλπο και τους πρόποδες του Ταϋγέτου.
Όντας σε απόσταση από τους παραδοσιακούς οικισμούς της περιοχής, η αρχιτεκτονική λύση καθορίστηκε από την προσαρμογή στα διαμορφωμένα επίπεδα του ελαιώνα, τη θέα προς τη θάλασσα και την τριγωνική γεωμετρία της οικοδομικής γραμμής.
Ένα γεωμετρικό παιχνίδι, μεταξύ του τριγώνου που περιγράφει την κατοικία και του ορθογωνίου παραλληλόγραμμου που την περιβάλλει. Το πρώτο συμπαγές πέτρινο περιέχει τους χώρους της κατοικίας, το δεύτερο μεταλλικό και διάφανο λειτουργεί συμπληρωματικά σε αυτήν, προσφέροντας σκίαση και επεκτείνοντας την προς τα έξω. Από την τομή των δύο σχημάτων προκύπτει ο άξονας κίνησης της κατοικίας- η καρδιά της κατοικίας. Ο χώρος αυτός λειτουργεί ως εσωτερικό αίθριο, καλυμμένο με υαλοπετάσματα και συγκεντρώνει τις οριζόντιες και κατακόρυφες κινήσεις εντός της κατοικίας. Στα δύο άκρα του διαμπερή άξονα βρίσκεται η είσοδος της κατοικίας και η πρόσβαση προς το χώρο της πισίνας. Η περιμετρική μεταλλική κατασκευή, λειτουργεί ως πέργκολα σκίασης των εξωτερικών χώρων και επεκτείνει νοητά τους εσωτερικούς χώρους προς τα έξω. Στην πλευρά της θέας, η μεταλλική κατασκευή συνεχίζεται και προβάλει από την πέτρινη βάση του ισογείου, διαμορφώνοντας έναν εξώστη προς τη θάλασσα. Κατά μήκος του εξώστη η μεταλλική κατασκευή λειτουργεί και ως φορέας – οδηγός για τα συρόμενα ξύλινα σκιάδια τα οποία αναρτώνται εξωτερικά, προσφέροντας σκίαση και ιδιωτικότητα, τονίζοντας παράλληλα το γραμμικό στοιχείο της όψης.
Η πρόσβαση στην κατοικία γίνεται από τον δρόμο που βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο του οικοπέδου. Από τον υπαίθριο χώρο στάθμευσης διαμορφώνεται μια ήπια κλιμακωτή άνοδος με σκαλιά και πλατώματα προσαρμοσμένα στις κλίσεις, που οδηγούν στην πάνω στάθμη της κατοικίας όπου βρίσκεται η κύρια είσοδος της κατοικίας και οι χώροι του καθημερινού. Η πισίνα τοποθετείται στη συνέχεια του κτιρίου και στο νότιο τμήμα του οικοπέδου σε ενδιάμεση στάθμη.

Η κατοικία των 120 m² βρίσκεται έξω από την πόλη των Χανίων στον οικισμό Αρώνι. Μελετήθηκε για να εξυπηρετήσει τις ανάγκες και τις επιθυμίες μιας τετραμελούς οικογένειας. Ζητούμενο αποτελούσε ο σχεδιασμός μίας ισόγειας κατοικίας με σκεπή καθώς επίσης και μιας μικρής εκκλησίας.
Η μερική γειτνίαση με το δρόμο, ο προσανατολισμός του οικοπέδου καθώς και η υφιστάμενη πυκνή του βλάστηση, συνομιλούν με τις επιθυμίες των ιδιοκτητών και οδηγούν το σχεδιασμό προς μια συμφωνία κτιριακού όγκου, πλατειών, πορειών και φυσικού περιβάλλοντος, όπου εναλλάσσεται η εσωστρέφεια με την εξωστρέφεια.
Η δημιουργία μιας αλληλουχίας τεσσάρων διαφορετικών σε χρήση και υφή επιπέδων και οι μεταξύ τους σχέσεις, συμβάλλουν στη μετάβαση από το Βορρά προς τον Νότο και πιο συγκεκριμένα από τις περιοχές κοινόχρηστου χαρακτήρα προς την ιδιωτική κατοικία, αντλώντας αναφορές από την κλίμακα ενός μικρού οικισμού.
Από Βορρά προς Νότο, στο ανώτερο επίπεδο τοποθετείται ο χώρος στάθμευσης με την περιοχή του barbeque. Στο δεύτερο επίπεδο αναπτύσσεται η μικρή εκκλησία με τον περίβολό της. Εν συνεχεία, διακρίνεται το επίπεδο της κατοικίας με την “προστατευμένη” περιοχή της εξωτερικής τραπεζαρίας, ενώ το κατώτερο επίπεδο συνιστά την εκτόνωση της κατοικίας προς το Νότο και τον εξωτερικό χώρο διημέρευσης. Οι ζώνες αυτές συνδέονται μέσω ενός ισχυρού νοητού άξονα ενώ παράλληλα μικρότερες πλακόστρωτες διαδρομές οδηγούν σε μικρότερους κήπους και δευτερεύουσες εξωτερικές χρήσεις.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα της κύριας αυτής πορείας είναι η καθαρή συνέχειά της μέσα από τον κτιριακό όγκο, συμβάλλοντας στη διάσπασή του στους χώρους διημέρευσης και διανυκτέρευσης, βρίσκοντας εν συνεχεία, ξανά, τον εξωτερικό χώρο. Οι δύο αυτές κτιριακές ενότητες αναπτύσσονται κάθετα η μια στην άλλη. Αυτό γίνεται, καθώς από τη μία το καθημερινό ζητά την εκτόνωσή του στο Νότο και το εξωτερικό καθιστικό, την άμεση πρόσβαση προς την Ανατολή με την περίκλειστη αυλή της τραπεζαρίας και την πρόσβαση προς το δυτικό αίθριο και τον κήπο. Τα υπνοδωμάτια με τον προσανατολισμό τους εκμεταλλεύονται άμεσα το νότιο φως και την άμεση πρόσβαση στον εξωτερικό χώρο και τη θέα.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα των όγκων είναι οι δυο δίρριχτες κεραμοσκεπές με τη στέγη που καλύπτει το καθημερινό να προεκτείνεται κατά μήκος του, καταλύοντας τα όριά του και καθιστώντας το εξωτερικό καθιστικό μέρος της ογκοπλασίας.
Ο σχεδιασμός της εκκλησίας ακολουθεί διαφορετική γραφή. Μονολιθική με καμπύλες και μικρά ανοίγματα, γίνεται μέρος της περιπλάνησης ενώ παράλληλα συμβάλλει μαζί με την κατοικία, στη δημιουργία της εσωτερικής -σαν αγκαλιά- αυλής.
Υλικά και υφές όπως πέτρα, κουρασάνι και ξύλο, χρησιμοποιήθηκαν με στόχο το συγκερασμό δομημένου και φυσικού περιβάλλοντος σε ένα αρμονικό σύνολο.

ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΑΡΟΓΛΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΝΕΤΑΙ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΜΕΝΟ ΒΙΟΚΛΙΜΑΤΙΚΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟ, ΣΥΝΔΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΔΥΝΑΜΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ.

Το Σαρόγλειο Μέγαρο αποτελούσε ένα από τα λιγοστά μεγάλα κτίρια, που παρέμεναν αναξιοποίητα στο κέντρο της Αθήνας και η ανάπτυξή του σηματοδοτεί μια νέα εποχή για την περιοχή της Ομόνοιας με τον καλύτερο τρόπο. Στο έργο ακολουθήθηκε ολιστική προσέγγιση στον επανασχεδιασμό του κτιρίου, προκειμένου να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της νέας χρήσης, στις διεθνείς προδιαγραφές της Marriott και ταυτόχρονα να ικανοποιήσει τις βασικές αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού, για ένα αποτέλεσμα με μειωμένο ενεργειακό αποτύπωμα. Πρόκειται για το πρώτο ξενοδοχείο στην Ελλάδα, που πιστοποιήθηκε σύμφωνα με το διεθνές σύστημα πιστοποίησης αειφόρου ανάπτυξης LEED σε επίπεδο GOLD.
Κεντρική φωτογραφία: Μαριάνα Μπίστη

Εκδόθηκε σε Φ.Ε.Κ. η απόφαση που αφορά στην παράταση των προθεσμιών των παραγράφων 4 και 10 του άρθρου 26 "Προσβασιμότητα χωρίς φραγμούς για τα άτομα με αναπηρία και τα εμποδιζόμενα άτομα" του ν. 4067/2012 "Νέος Οικοδομικός Κανονισμός". Το υπουργείο Περιβάλλοντος, στο νήμα της προθεσμίας, που το ίδιο είχε ορίσει για την έναρξη υποχρεωτικής εφαρμογής της παραπάνω νομοθετικής διάταξης του 2012, η οποία μέσω διαρκών παρατάσεων πάνω από δέκα χρόνια δεν έχει εφαρμοστεί, έδωσε άλλη μία παράταση στην καταληκτική προθεσμία εφαρμογής της, για έναν ακόμη χρόνο. Συγκεκριμένα, παρατείνεται έως και τα τέλη Μαρτίου του 2024 η προθεσμία του δεύτερου εδαφίου της παραγράφου 4 του άρθρου 26 του ν. 4067/2012 και για το ίδιο διάστημα παρατείνεται η αναστολή κυρώσεων για τα ανωτέρω αναφερόμενα κτίρια. Στο άρθρο 26 του νόμου 4067 καταγράφονται λεπτομερώς όλες οι αναγκαίες παρεμβάσεις που πρέπει να πραγματοποιηθούν σε κάθε δημόσιο ή ιδιωτικό κτίριο για να εξασφαλίσουν την πλήρη προσβασιμότητα πολιτών με αναπηρία. Εξαιτίας της δυσκολίας του εγχειρήματος, ο νόμος προέβλεπε περίοδο χάριτος οκτώ ετών για να γίνουν οι αναγκαίες προσαρμογές, με βασική προϋπόθεση πάντα, να μη θίγεται ο φέρων οργανισμός του εκάστοτε κτιρίου από τις προβλεπόμενες παρεμβάσεις. Υπενθυμίζεται ότι δημιουργήθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ηλεκτρονική πλατφόρμα καταγραφής στοιχείων προσβασιμότητας, της οποίας η ανάπτυξη, λειτουργία και συντήρηση έχει ανατεθεί στο Τ.Ε.Ε.

Σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, σημαντική άνοδο σημείωσε η οικοδομική δραστηριότητα στην Ελλάδα κατά τον πρώτο μήνα του 2023.
Κατά την ΕΛΣΤΑΤ το μέγεθος της συνολικής οικοδομικής δραστηριότητας (ιδιωτικής και δημόσιας), κατά τον μήνα Ιανουάριο 2023, στο σύνολο της χώρας με βάση τις εκδοθείσες οικοδομικές άδειες, ανήλθε σε 1.844 οικοδομικές άδειες, παρουσιάζοντας δηλαδή, αύξηση κατά 21,2%, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Συγκεκριμένα, οι εκδοθείσες άδειες ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας κατά τον μήνα Ιανουάριο 2023 ανήλθαν σε 1.826, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 21,4%, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2022. Αντίστοιχα, οι εκδοθείσες άδειες δημόσιας οικοδομικής δραστηριότητας κατά τον μήνα Ιανουάριο 2023, ανήλθαν σε 18. Το ποσοστό συμμετοχής της δημόσιας οικοδομικής δραστηριότητας στον συνολικό οικοδομικό όγκο, για τον μήνα Ιανουάριο 2023, ήταν 2,0%. Πρέπει να σημειωθεί ότι παρά την άνοδο στον αριθμό των αδειών, τα στοιχεία δείχνουν πτώση στη συνολική επιφάνεια, αλλά και τον όγκο των κατασκευών.
Αντίστοιχα, ο γενικός δείκτης τιμών υλικών κατασκευής νέων κτιρίων κατοικιών παρουσίασε αύξηση 8,9%, συγκεκριμένα κατά το μήνα Μάρτιο του 2023 σε σύγκριση με τον αντίστοιχο δείκτη του 2022, έναντι αύξησης 10,2% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων δεικτών το 2022 με το 2021. Ακόμη, σε σύγκριση με τον δείκτη του Φεβρουαρίου 2023, ο γενικός δείκτης παρουσίασε αύξηση 0,5% τον Μάρτιο 2023, έναντι αύξησης 1,6% που σημειώθηκε κατά τη σύγκριση των αντίστοιχων μηνών το 2022. Οι μεγαλύτερες ανατιμήσεις σημειώθηκαν στα τούβλα (23,8%), τους σωλήνες (13,1%), τα παρκέτα (12,2%) και τους υαλοπίνακες ασφαλείας (12,1%).

Μία τυπική εργατική πολυκατοικία στον Ταύρο, που κατασκευάστηκε τη δεκαετία του '60 για να φιλοξενεί πρόσφυγες, με έκταση περίπου 750 m2, πρόκειται να ανακαινιστεί ενεργειακά σύμφωνα με το Πρότυπο Παθητικού Κτιρίου.
Η παρέμβαση γίνεται στο πλαίσιο του προγράμματος RINNO1 που υλοποιούν το Ελληνικό Ινστιτούτο Παθητικού Κτιρίου (Ε.Ι.Π.Α.Κ.) σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Έρευνας & Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΚΕΤΑ), την αρωγή και υποστήριξη του Δήμου Μοσχάτου - Ταύρου και του ελληνικού γραφείου της Greenpeace. Το RINNO είναι ένα τετραετές πρόγραμμα έργων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης κατοικιών στην Ευρώπη και χρηματοδοτείται από το Horizon 2020 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε πρώτο επίπεδο εφαρμογής και προτού καθοριστούν με ακρίβεια οι επί μέρους παρεμβάσεις στα ενεργειακά χαρακτηριστικά του κτιρίου διεξήχθη η τρισδιάστατη αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης. Αυτές οι παρεμβάσεις θα καθοριστούν από το ολιστικό σύστημα σχεδιασμού και λήψης απόφασης του RINNO (RINNO Planning and Design Assistant), περιλαμβάνοντας εφαρμογή σωστής εξωτερικής θερμομόνωσης, βελτιστοποίηση της αεροστεγανότητας του κτιρίου, αντικατάσταση των υπαρχόντων κουφωμάτων με κουφώματα υψηλών προδιαγραφών, εγκατάσταση ανά διαμέρισμα συστημάτων μηχανικού αερισμού με ανάκτηση θερμότητας, εγκατάσταση φωτοβολταϊκού συστήματος στην οροφή για την παραγωγή καθαρής ενέργειας, κ.ά. Βάσει ευρωπαϊκής κοινοτικής οδηγίας η οποία έχει μεταφερθεί στο ελληνικό θεσμικό πλαίσιο, όλα τα νέα κτίρια και όσα αναβαθμίζονται ριζικά θα πρέπει να είναι nZEB, με απώτερο στόχο την επίτευξη κτιριακού δυναμικού μηδενικών εκπομπών έως το 2050.
Φωτογραφία: woozy.gr

Σε αυτήν την κατοικία σε ελαιώνα στα Χανιά οι χώροι διημέρευσης εκτονώνονται σε ανατολική υπαίθρια βεράντα, στην οποία διαμορφώνεται και το μπάρμπεκιου. Φυσικά υλικά -όπως η πέτρα και οι καλαμιές στη μεταλλική πέργολα- και μορφές με έμπνευση από την παράδοση χαρακτηρίζουν τον χώρο.
Φωτογραφία: Γεώργιος Αναστασάκης

Στο διαμέρισμα Verena οι εσωτερικοί τοίχοι καθαιρέθηκαν και αντικαταστάθηκαν από διαφορετικά μεταξύ τους διαχωριστικά. Αυτά επιτρέπουν μία αίσθηση συνέχειας στον χώρο.
Αντιθέτως, τα υλικά, οι χρωματικές παλέτες και η ατμόσφαιρα ανάμεσα στις προγραμματικές περιοχές του σπιτιού ποικίλουν έντονα, προσθέτοντας μία απροσδόκητη αίσθηση πλούτου στην κατά τα άλλα μικρή οικία.
Φωτογραφία: Γιάννης Δρακουλίδης

Οι εξώστες ενοποιούνται με μεταλλικά στοιχεία και μαρμάρινα σκίαστρα για να δημιουργήσουν ένα ενιαίο οπτικό σύνολο και να τονίσουν τη συνολική γεωμετρία της πρότασης.
Τα ελεύθερα διατεταγμένα στοιχεία σκίασης, εκτός από λειτουργικότητα, προσφέρουν ποικιλία στις όψεις. Ταυτοχρόνως, παρέχουν προστασία από τα φυσικά στοιχεία (ανέμους με βόρειο προσανατολισμό και δυτικό άμεσο ηλιακό φως). Για τον ίδιο λόγο δημιουργούνται διαδοχικοί ανοιχτοί και κλειστοί ημιυπαίθριοι χώροι, προσφέροντας μια παιχνιδιάρικη αλληλουχία σκιών και ογκομετρίας.
Φωτογραφίες: Studio Vd | Vavdinoudis-Dimitriou