Προσθήκη ορόφου και νέες εσωτερικές διαρρυθμίσεις σε κατοικία στην Ακρόπολη

  • Αναστασία Γ. Φιλιππαίου

Χτισμένο γύρω στο 1930, με άγνωστη την ακριβή χρονολογία κατασκευής, το σπίτι επί της οδού Μητσαίων 17 φιλοξένησε τρεις γενιές της οικογένειας του πρώτου ιδιοκτήτη. Στην αρχική του μορφή είχε ένα ημιυπόγειο και ένα υπερυψωμένο ισόγειο και περιβαλλόταν από μια κρυφή από το δρόμο αυλή. Χωρίς ιδιαίτερο διάκοσμο, η πρόσοψη διέθετε νεοκλασικά στοιχεία, όπως τη δίθυρη ξύλινη πόρτα της κεντρικής εισόδου με τους φεγγίτες της, τις κορνίζες που συνήθως οριοθετούν τους ορόφους οριζόντια, το στηθαίο του δώματος με τα κολωνάκια σε συμμετρία και τις διαδοχικές σκοτίες της πρόσοψης. Οι δύο σιδερένιες αυλόπορτες, εκατέρωθεν της όψης επί της οδού Μητσαίων, με τα έντονα γεωμετρικά σχήματα, στυλιστικά αναφέρονταν στoυς κανόνες της Art Deco.
Πίσω από την κεντρική είσοδο βρισκόταν η συνήθης μαρμάρινη σκάλα, που οδηγούσε στο υπερυψωμένο ισόγειο. Αυτούσια οριοθετημένη μέσα στο χώρο που εξυπηρετούσε ως προθάλαμος, η σκάλα απομονωνόταν από το χωλ του ισογείου με μία τζαμωτή εσωτερική πόρτα. Η κατοικία είχε την αναμενόμενη ανατομία, με τα υπόλοιπα δωμάτια να είναι τοποθετημένα ακτινωτά στον περίγυρο του κεντρικού χωλ. Στο ισόγειο υπήρχαν ψηλοτάβανοι χώροι κύριας χρήσης και στο υπόγειο μισοσκότεινα δωμάτια με αναρριχώμενες υγρασίες παντού. Εσωτερικά, το μόνο αξιοπαρατήρητο στοιχείο ήταν τα γύψινα ταβάνια με μοτίβα λιτά, γεωμετρικές ροζέτες και καμπυλωτές ακμές. Μία σκάλα ξύλινη, απέριττη και με εμφανή τη φθορά του χρόνου ένωνε τους δύο ορόφους. Στο πλατύσκαλό της η δευτερεύουσα πόρτα οδηγούσε στην πίσω αυλή.
Η αυλή του σπιτιού ήταν απολύτως αφρόντιστη και η βλάστηση δεν επέτρεπε την πρόσβαση ούτε την περιήγηση στον περιβάλλοντα χώρο. Στην προέκταση της αριστερής αυλόπορτας του οικοπέδου έστεκε ένα παράσπιτο, το οποίο προφανώς είχε τη χρήση γκαράζ την εποχή που χτίστηκε η κατοικία. Σήμερα όμως θα χαρακτηριζόταν εκτός κλίμακας γι’ αυτή τη χρήση.


Το ζητούμενο του έργου ήταν, με την προσθήκη ενός ορόφου και μετά από ριζική ανακαίνιση, αυτή η κατοικία να στεγάσει μια σύγχρονη πολυμελή οικογένεια. Ο νέος όροφος θα έδινε τη δυνατότητα να μεταφερθούν τα υπνοδωμάτια στον προστιθέμενο όροφο και στο ημιυπόγειο να δημιουργηθούν βοηθητικοί χώροι. Η αυλή θα μπορούσε να αναπνεύσει με κάποιες παρεμβάσεις και με πρόσθεση πρασίνου. Με την προσθήκη του νέου ορόφου όμως τελικά το ακίνητο θα αποκτήσει και το μεγαλύτερο ίσως προτέρημά του, που δεν ήταν προϋπόθεση για το έργο: θα διαθέτει από το νέο δώμα ανεμπόδιστη θέα στο μνημείο της Ακρόπολης.
Στατικά, η πρόταση προϋπέθετε την ενίσχυση της λιθοδομής, ώστε να μπορέσει το υπάρχον οίκημα να φέρει το νέο όροφο. Αυτό επετεύχθη μέσω συρραφών, αρμολογημάτων και ενεμάτων, τα οποία εφαρμόστηκαν σε όλη την υπάρχουσα τοιχοποιία λιθοδομής, με σκοπό τη διαμόρφωση μιας συμπαγούς μάζας, η οποία να συμπεριφέρεται ενιαία κατόπιν αυτών των επεμβάσεων. Οι υπάρχοντες εσωτερικοί τοίχοι οπτοπλινθοδομής επίσης ενισχύθηκαν μέσω οπλισμένου επιχρίσματος με ενσωματωμένο υαλόπλεγμα, πάντα βάσει της στατικής μελέτης. Τέλος ακολούθησε η προσθήκη του ορόφου με φορέα από χαλύβδινα πλαίσια και η πλάκα του νέου δώματος από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Δεδομένου ότι οι υπάρχοντες τοίχοι δεν ήταν θερμομονωμένοι και ότι όλοι οι χώροι κατόπιν της ανακαίνισης θα ήταν θερμαινόμενοι, η μηχανολογική μελέτη επέβαλλε την επένδυση των εξωτερικών τοίχων με επιφάνεια θερμομόνωσης. Στην αρχική του μορφή το σπίτι δεν είχε σύστημα θέρμανσης ούτε ήταν συνδεδεμένο με το κεντρικό αποχετευτικό σύστημα της πόλης. Σήμερα, το σπίτι ενδεικτικά διαθέτει ενδοδαπέδιο σύστημα θέρμανσης και δροσισμού, κεντρικό σύστημα κλιματισμού για ψύξη και θέρμανση, σιδερένια κουφώματα με θερμοδιακοπή ειδικού συντελεστή θερμοπερατότητας και άθραυστα τζάμια, κρυφό σύστημα ήχου ενσωματωμένο στις οροφές, φωτισμό τεχνολογίας φωτοδιόδων (LED), ενώ ταυτόχρονα σε όλους τους χώρους προσφέρεται φυσικός φωτισμός και αερισμός. Η κατοικία επίσης διαθέτει σύστημα διαχείρισης αυτοματισμών για όλες τις λειτουργίες του σπιτιού.


Αρχιτεκτονικά ο σκοπός ήταν να αναδειχθεί η υπάρχουσα νεοκλασική οργάνωση των όψεων με την πρόσθεση στοιχείων που θεωρήθηκε ότι είχαν παραλειφθεί, διατηρώντας τη λιτότητα που χαρακτήριζε την αρχική τους μορφή. Εξαιτίας της μηχανολογικής μελέτης, οι όψεις της κατοικίας σήμερα διαθέτουν μία εξ ολοκλήρου νέα εξωτερική επένδυση ακόμη και στα σημεία που αρχιτεκτονικά παρέμειναν ανέγγιχτες. Η βάση του κτιρίου επενδύθηκε με μάρμαρο, καμένο και βουρτσιστό, έως την κορνίζα που συμπίπτει με τη στάθμη του δαπέδου ισογείου, όπως είθισται σε όψεις νεοκλασικού ύφους. Στο μεσαίο τμήμα των όψεων επαναλήφθηκαν οι διαδοχικές οριζόντιες σκοτίες, πάντα σε συνέπεια με το νεοκλασικό ρυθμό. Μασίφ μαρμάρινες κορνίζες φαλτσοκομμένες, επίσης από μάρμαρο Ευβοίας, πλαισιώνουν, όπως έκαναν παλιά οι παραστάδες, τα καίρια ανοίγματα των όψεων.
Οι εξώθυρες και οι αυλόπορτες αντιγράφηκαν και επανατοποθετήθηκαν. Το ίδιο και τα κουφώματα των όψεων, τα οποία επίσης είναι αντιγραφή των αρχικών αλλά κατασκευασμένα από σίδερο. Στα ανοίγματα του υπογείου προστέθηκαν εξωτερικές σιδεριές, επειδή θεωρήθηκε ότι είχε παραλειφθεί από τον αρχικό κατασκευαστή. Ένα μεταλλικό ανθρακί πλαίσιο καλύπτει το σόκορο της τοιχοποιίας σε κάθε άνοιγμα τονίζοντας την αίσθηση του βάθους των παραθύρων. Οι χρωματισμοί και οι επιφάνειες παραπέμπουν σε Μιλανέζικες προσόψεις, με τόνους ήσυχους γκρι και μπεζ από την παλέτα της φύσης και με έντονες υφές.


Εσωτερικά, η ανατομία της κατοικίας διατηρήθηκε αυτούσια και επαναλήφθηκε και στον όροφο, με την εσωτερική σκάλα στην ίδια θέση να φτάνει έως το νέο δώμα από το ημιυπόγειο. Κατακόρυφα μεταλλικά στοιχεία, σε αντικατάσταση των γνωστών κιγκλιδωμάτων, στηρίζουν τα ελεύθερα σκαλοπάτια του κεντρικού κλιμακοστασίου με πατήματα από μασίφ μάρμαρο Διονύσου. Στους κυρίως χώρους του ισογείου και στα υπνοδωμάτια το δρύινο δάπεδο διαδέχεται το λευκό μάρμαρο των χωλ μέσα από τις μαρμαροποδιές των εσωτερικών πορτών. Η παλιά τζαμωτή πόρτα του χωλ αντικαταστάθηκε με μία αντίστοιχη σύγχρονου σχεδιασμού από μέταλλο. Στον ίδιο χώρο, το σχέδιο της παλιάς γύψινης οροφής αντιγράφηκε επακριβώς και κατασκευάστηκε δια χειρός από δρύινο ξύλο. Σε όλους τους υπόλοιπους χώρους, με σκοπό την αναφορά στις καμπυλωτές ακμές των παλιών ταβανιών, κατασκευάστηκαν οροφές με παρόμοιες γλυπτικές καμπύλες από ανάγλυφο επίχρισμα γκρι γρανίτη, που δίνει την αίσθηση της σμιλεμένης πέτρας. Στα λουτρά αφαιρετικής αισθητικής το μωσαϊκό με ένθετο λευκό μάρμαρο επίσης θυμίζει τις διαδεδομένες τεχνοτροπίες της εποχής.

 

Περισσότερα...

Στοιχεία έργου

Αρχιτεκτονική μελέτη:
Αναστασία Γ. Φιλιππαίου
Στατική μελέτη:
Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος & συνεργάτες
Μηχανολογική μελέτη:
JEPA - Ι. Παπαγρηγοράκης & συνεργάτες Ε.Π.Ε.
Μελέτη περιβάλλοντος χώρου:
Κάρολος Χανικιάν - Greenways Landscape Architecture LTD
Μελέτη φωτισμού:
Foss Lighting Design
Κατασκευή & γενική διαχείριση έργου:
Urban Systems
Εμβαδό:
Εσωτερικοί χώροι κύριας κατοικίας: 382,30 m2 (σε 3 ορόφους), Διαμορφωμένο δώμα κύριας κατοικίας: 127,40 m2
Τοποθεσία:
Οδός Μητσαίων 17, Ακρόπολη
Εμβαδό οικοπέδου:
363,90 m2
Έτος κατασκευής:
Μάιος 2018 – Σεπτέμβριος 2019
Παρουσίαση:
Αναστασία Γ. Φιλιππαίου
Φωτογραφίες:
Βασίλης Κ. Μακρής
Βοηθός φωτογράφου:
Κατερίνα Βράτιτς

 

ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΚΤΙΡΙΑ

Ανασχεδιασμός διώροφης κατοικίας στην Κηφισιά

Ανασχεδιασμός διώροφης κατοικίας στην Κηφισιά

Στη μέση επιμήκους οικοπέδου αναλογίας 1:4, τοποθετήθηκε πριν από 30 χρόνια αυτή η τυπική διώροφη μονοκατοικία. Εγκλωβισμένη μεταξύ ενός όμορου κτιρίου (τυφλή νότια όψη) και μιας πολυκατοικίας, διατηρούσε μια σχεδόν…
Ανακαίνιση ιατρείου στη Θεσσαλονίκη

Ανακαίνιση ιατρείου στη Θεσσαλονίκη

Το ιατρείο βρίσκεται επί της οδού Τσιμισκή, καταλαμβάνοντας 165 m2. Βασική ιδέα του project υπήρξε η μεθερμηνεία του ανθρώπινου σώματος και η ενσωμάτωση των αρμονικών καμπύλων που το χαρακτηρίζουν στον…
Μετατροπή παλαιού βιομηχανικού κτιρίου σε αρχιτεκτονικό γραφείο & χώρο εκθέσεων στην Πάτρα

Μετατροπή παλαιού βιομηχανικού κτιρίου σε αρχιτεκτονικό γραφείο & χώρο εκθέσεων στην Πάτρα

Σχεδόν στην καρδιά της Πάτρας, λίγα μέτρα πιο κάτω από τον πεζόδρομο της Τριών Ναυάρχων, επί της οδού Τσαμαδού, ένα παλαιό βιομηχανικό κτίριο του 1910, μετατρέπεται σε νέο αρχιτεκτονικό γραφείο…

Ο παρών ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies ώστε να βελτιώσει την εμπειρία περιήγησης.