Το εξωτερικό του κτιρίου "CKK Jordanki" στο Τόρουν της Πολωνίας είναι κατασκευασμένο από ανοιχτόχρωμο εμφανές σκυρόδεμα. Στο σκυρόδεμα χρησιμοποιείται μια τεχνική που επινόησε ο αρχιτέκτονας του έργου Fernando Menis, η οποία ονομάζεται "Picado" και εφαρμόζεται με την ανάμειξη σκυροδέματος με άλλα υλικά και κατόπιν με τη λάξευση της επιφάνειας, ώστε να εμφανιστούν τα αναμειγμένα υλικά. Στο συγκεκριμένο κτίριο το αποτέλεσμα της ανάμειξης σκυροδέματος με κόκκινα τούβλα δίνει μια έκφραση πειστική και ισχυρή. Σε επιλεγμένα σημεία, κυρίως όπου τοποθετούνται τα ανοίγματα του κελύφους, το σκυρόδεμα λαξεύεται και αποχρώσεις του κόκκινου τούβλου εμφανίζονται ως επένδυση σ' αυτά. Η παρουσία του κόκκινου τούβλου είναι αυτή που χαρακτηρίζει επίσης τους εσωτερικούς χώρους. Επιπλέον, εκτός από την επίτευξη μιας πρωτοποριακής αισθητικής έκφρασης του σκυροδέματος, το Picado επιτρέπει και την άριστη ακουστική.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: FERNANDO MENIS

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: JACUB CERTOWICZ, IWAN BAAN

Το έργο "MINOS 50MW CSP" που βρίσκεται στο δήμο Σητείας στην Κρήτη θα είναι το πρώτο έργο ηλιοθερμικής ενέργειας (CSP) στην Ελλάδα. Η τοποθεσία είναι ευνοϊκή και αποτελεί μια από τις καλύτερες περιοχές στην Ευρώπη για έργα ηλιακής ενέργειας, καθώς παρουσιάζει το υψηλότερο δυναμικό ηλιακών πόρων, ενώ θα κατασκευαστεί για λογαριασμό της Nur Minos, θυγατρικής της βρετανικής Nur Energie.
Ο πύργος δεν θα είναι ορατός καθώς τον απομονώνει ιδανικά το ανάγλυφο της περιοχής από τους γύρω οικισμούς. Η λειτουργία του ηλιοθερμικού σταθμού θα μειώσει την κατανάλωση πετρελαίου στην Κρήτη και κατά συνέπεια θα μειωθούν οι εκπομπές CO2 κατά εκατό χιλιάδες τόνους το έτος. Η ηλιοθερμική μονάδα θα στηρίζεται στην τεχνολογία τηγμένου άλατος, μέσω της οποίας παράγεται ατμός ο οποίος με τη σειρά του θέτει σε κίνηση γεννήτριες ηλεκτρισμού.
Το έργο έχει αξιολογηθεί από την ομάδα DG-CLIMA της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στα πλαίσια του προγράμματος NER300, κερδίζοντας την πρώτη θέση στην κατάταξη της κατηγορίας του με κριτήρια την οικονομική και περιβαλλοντική απόδοση.
Το πιλοτικό έργο ισχύος 25kW με αυτόνομη λειτουργία που κατασκευάστηκε την περίοδο 2019 – 2020 με συμμετοχή της ελληνικής εταιρείας Prenecon, σήμερα δεν είναι ακόμη πλήρως λειτουργικό, αφού πρόκειται να εγκατασταθούν νέοι ηλιοστάτες, έπειτα από καταστροφή κάποιων από αυτούς από ισχυρούς ανέμους.

To World Architecture Festival αποκάλυψε τους νικητές για τις φετινές κατηγορίες, αναδεικνύοντας κτίρια και εξωτερικές διαμορφώσεις, που ολοκληρώθηκαν σε όλο τον κόσμο μεταξύ 2019 και 2021. Επιλεγμένα ανάμεσα σε σχεδόν 500 έργα από 62 χώρες, τα νικητήρια έργα παρουσιάζουν υποδειγματικές συνεισφορές στο δομημένο περιβάλλον, που αντικατοπτρίζουν το θέμα αυτής της χρονιάς: "Επαναφορά της πόλης: πράσινο, υγεία και αστικότητα".

Το "Capsule Hotel and bookstore" στο αρχαίο χωριό Qinglongwu κέρδισε στην κατηγορία "Completed Buildings - New & Old" για τη δημιουργική επανάχρηση μιας οικίας με ξύλινη δομή και τοίχους από πατημένο χώμα. Εντός της τοποθετήθηκαν, με τη λογική "κτίριο μέσα σε κτίριο", ένα capsule hotel 20 ατόμων, ένα κοινωνικό βιβλιοπωλείο και βιβλιοθήκη.
Η αρχική απλότητα του κτιρίου διατηρήθηκε με την περιορισμένη διάνοιξη παραθύρων. Δεδομένου του εκπληκτικού φυσικού τοπίου ο ανατολικός τοίχος αντικαταστάθηκε από μια διάφανη δομή με ξύλινα κουφώματα και κυματοειδή πολυανθρακικά πετάσματα. Αυτή και τα νέα ανοίγματα στην οροφή, φέρνουν τη φύση και πλούσιο φυσικό φως μέσα στο κτίριο. Μαζί με το άρωμα των μπαμπού των ξύλινων κατασκευών και των βιβλίων, το κτίριο έχει μια δύναμη συνοχής που φέρνει κοντά τους κατοίκους του χωριού. Γίνεται μέρος των συναισθημάτων και των αναμνήσεών τους και εμπνέει ένα νέο μέλλον ζωής στο χωριό.
Μεγαλύτερη πρόκληση για τους αρχιτέκτονες και κλειδί του σχεδιασμού ήταν η διασφάλιση της ιδιωτικότητας του ξενοδοχείου, επιτρέποντας παράλληλα τη συνέχεια και το ανοιχτό των κοινόχρηστων χώρων, σε μια τόσο περιορισμένη έκταση.
Μετά την αφαίρεση των εσωτερικών στοιχείων οι αρχιτέκτονες "άνοιξαν" το ισόγειο για βιβλιοθήκη και ελεύθερους χώρους και τοποθέτησαν από επάνω δύο ανεξάρτητες πλωτές κατασκευές, χωριστές για άντρες και γυναίκες. Στο συνολικό ύψος των 7,2 m τοποθετήθηκαν 3 πλάκες ανά 1,35 m, ένα ύψος που επιτρέπει στους ανθρώπους μόνο να κάθονται ή να ξαπλώνουν. Η διάταξη των πλακών έγινε με τρόπο που να φιλοξενεί τα δωμάτια "κάψουλες" στα χαμηλού ύψους κομμάτια και τους χώρους διημέρευσης στα σημεία "διπλού" ύψους. Τα δωμάτια "κάψουλες" κρύβονται και οριοθετούνται από ράφια βιβλιοθήκης φτιαγμένα από μπαμπού της περιοχής.
Ο επισκέπτης δε μπορεί να δει ολόκληρο το χώρο όταν βρίσκεται μέσα, αλλά μπορεί να δει ενδιαφέρουσες και απροσδόκητες απόψεις όπου κι αν σταματήσει, εξερευνώντας αυτόν τον εσωτερικό κήπο.

Σε σχεδιασμό του αρχιτεκτονικού γραφείου MVRDV και με πρωτοβουλία των "Rotterdam Rooftop Days" δημιουργήθηκε τον Ιούνιο-μήνα αρχιτεκτονικής στο Ρότερνταμ- ένας διάδρομος 600 μέτρων σε πορτοκαλί αποχρώσεις και σε ύψος 30 μέτρων, ο οποίος επέτρεψε στο κοινό μια διαφορετική εμπειρία της πόλης, την ευκαιρία περιήγησης στις διάφορες στέγες της. Ο διάδρομος διασχίζει τον εναέριο χώρο της οδού Κουλσίνγκελ και ενώνει, σαν γέφυρα, δύο κτίρια, το τοπικό παράρτημα του Παγκόσμιου Κέντρου Εμπορίου και το πολυκατάστημα Μπίγιενκορφ.
Το έργο "Rotterdam Rooftop Walk" είχε ως στόχο να δώσει στο κοινό μια νέα οπτική για την πόλη, ενώ ταυτοχρόνως να αυξήσει την ευαισθητοποίηση των επισκεπτών για τις δυνατότητες των στεγών, κάνοντας την πόλη πιο βιώσιμη. Στην κορυφή της εγκατάστασης διάφοροι κατασκευαστές θέλησαν να δείξουν πώς η αξιοποίηση των στεγών μπορεί να συμβάλει σε σημαντικά ζητήματα όπως η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η ίδια ομάδα σχεδίασε επίσης και μία ακόμη εγκατάσταση στον τελευταίο όροφο του πολιτιστικού κέντρου "Het Nieuwe Instituut", τον χώρο εκδηλώσεων "The Podium", σε εντυπωσιακό ροζ χρώμα. Η εγκατάσταση με άνοιγμα την 1η Ιουνίου, αποτέλεσε το έναυσμα για τα εγκαίνια του φεστιβάλ για το μήνα αρχιτεκτονικής του Ρότερνταμ, ενώ θα συνεχίσει να χρησιμοποιείται για εκδηλώσεις έως τις 17 Αυγούστου. Ο εντυπωσιακός σχεδιασμός της ζωηρόχρωμης πλατφόρμας είναι εμπνευσμένος από το κτίριο που την φιλοξενεί, σε σχεδιασμό του ολλανδού αρχιτέκτονα Jo Coenen. Η πλατφόρμα είναι προσβάσιμη μέσω μιας εξωτερικής σκάλας 143 σκαλοπατιών ή ενός προσωρινού ανελκυστήρα, ενώ στηρίζεται επάνω σε σκαλωσιές, με πρόγραμμα ανακύκλωσης των υλικών του δαπέδου μετά το φεστιβάλ.
Κύριος στόχος των αρχιτεκτόνων ήταν να καταθέσουν μία δημιουργική πρόταση αξιοποίησης των στεγών που υπάρχουν στην πόλη, προωθώντας την προοπτική για περαιτέρω βιώσιμη ανάπτυξη, αποτρέποντας την αστική εξάπλωση, δημιουργώντας παράλληλα ευκαιρίες για προσθήκη πρασίνου και διαχείριση νερού, ενέργειες που απαιτούνται σε κτιριακές λειτουργίες.

Το έργο αφορά στην ανέγερση νέας τουριστικής μονάδας 5* στην περιοχή Μύτακας της Μήλου. Το σχήμα του οικοπέδου και ο προσανατολισμός του καθορίζουν τις βασικές συνθετικές αποφάσεις για το συγκρότημα. Η θέα προς τη θάλασσα και το ηλιοβασίλεμα αποτελούν βασικό στόχο του σχεδιασμού. Οι όγκοι του συγκροτήματος διασπώνται με βάση το φυσικό ανάγλυφο και η αντίληψη του επισκέπτη καθορίζεται από οπτικές φυγές.
Η παράθεση των όγκων στο φυσικό έδαφος δημιουργεί ένα ενιαίο, λειτουργικά και αισθητικά, σύνολο. Πιο συγκεκριμένα, οι όγκοι των κτιρίων παρατίθενται στο οικόπεδο μέσω ενιαίων χειρονομιών σε μορφή συνεχούς μετώπου. Έπειτα το συνεχές μέτωπο διασπάται σε τέσσερα μέρη με βάση το ανάγλυφο του φυσικού τοπίου. Το συνεχές μέτωπο λειτουργεί ως μια σταθερή βάση στην οποία προστίθεται η απόληξη καθώς και η ογκοπλασία που προδίδει την μονάδα και τη γεωμετρία ενός κυκλαδίτικου οικισμού. Η ογκοπλασία εγγράφεται στο γεωμετρικό ανάλογο της σύγχρονης μορφής σε αντίστιξη με της παραδοσιακής. Έτσι, το σύγχρονο είναι η ενιαία ευθεία γραμμή ενώ το παραδοσιακό είναι η διασπασμένη γραμμή στην κλίμακα της μονάδας. Στοιχεία διαμπερότητας και σημείων θέασης, εντείνονται μέσω της αποκόλλησης και στροφής του κτιρίου της υποδοχής και εστιατορίου προς τη δύση του ηλίου. Το μονοπάτι που διασχίζει τους δύο όγκους οδηγεί σε μια αμφιθεατρική διαμόρφωση που καταλήγει σε μια κοινόχρηστη κολυμβητική επιφάνεια, στην οποία αντανακλάται το ηλιοβασίλεμα. Με αυτόν τον τρόπο το χωρικό μοντέλο αποτελεί το υπόβαθρο της μέγιστης εμπειρίας του επισκέπτη στο φυσικό τοπίο της Μήλου.
Οι επιμέρους επιλύσεις των κλιμακοστασίων και του ανελκυστήρα ενισχύουν την διάσπαση των όγκων και την ποικιλία της κορυφογραμμής των κτιρίων. Έτσι λοιπόν, έχουμε μια ογκοπλασία ενιαίας υπόλευκης απόχρωσης που αναδεικνύεται από τη φωτοσκίαση.
Στις εσωτερικές και σε επιμέρους εξωτερικές επιφάνειες δαπέδου και τοίχων εφαρμόζεται πατητή τσιμεντοκονία, αποδίδοντας το στοιχείο της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής με ακόμη πιο απτό τρόπο. Τα στηθαία είναι μίξη κτιστού και γυάλινου και τα ορθογώνια ανοίγματα παρεμβάλλονται με υψίκορμα που δίνουν ένα ρυθμό και αναλογίες ενός κυκλαδίτικου οικισμού.
Επιπλέον, η επί τόπου μελέτη του προσανατολισμού όπως και της ροής των ανέμων επηρέασε την επιμέρους ογκοπλασία της όψης. Οπές στο στέγαστρο εισάγονται για τη ανοδική διοχέτευση των δυνατών ανέμων. Με αυτό τον τρόπο, ο άνεμος δροσίζει το χώρο της βεράντας, χωρίς να τον εγκλωβίζει.

Το έργο "Mykonos Earth Suites" boutique hotel βρίσκεται στην περιοχή Μεγάλη Άμμος της Μυκόνου. Η έμπνευση πίσω από τη σχεδιαστική προσέγγιση των εσωτερικών χώρων προήλθε από δύο κύρια στοιχεία της παραδοσιακής κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής.
Οι αψίδες κατέχουν δεσπόζουσα θέση στο αρχιτεκτονικό λεξιλόγιο των Κυκλάδων. Ενώ αρχικά αποτελούσαν ένα αναγκαίο άκαμπτο δομικό στοιχείο, η ευρεία εφαρμογή τους τις έχει ανάγει σε αναπόσπαστο αισθητικό στοιχείο της αιγαιοπελαγίτικης αρχιτεκτονικής.
Στο "Earth Suites", η αψίδα επιστρατεύεται για ένα πείραμα λειτουργικότητας, στο οποίο μία γνώριμη γεωμετρία επανεξετάζεται με τη βοήθεια σύγχρονων κατασκευαστικών μεθόδων. Η εν λόγω γεωμετρία εφαρμόζεται σε διάφορα στοιχεία, όπως ανοίγματα, έπιπλα και χώρους μετάβασης. Αυτή η επιλογή προσφέρει μια νέα ερμηνεία των στοιχείων ενός σύγχρονου ξενοδοχειακού δωματίου.
Η δεύτερη σχεδιαστική αρχή, είναι επίσης άρρηκτα συνδεδεμένη με την κυκλαδίτικη παράδοση. Τα κτιστά στοιχεία στη διάταξη του εσωτερικού χώρου αποτελούν γνώριμο στοιχείο της τοπικής παραδοσιακής αρχιτεκτονικής.
Η διαχείριση του δαπέδου ως τρισδιάστατης επιφάνειας οδηγεί στη δημιουργία μιας περίτεχνης τοπογραφίας, που αναδεικνύει την αίσθηση συνέχειας στο χώρο. Αυτή η "τοπογραφία", ενσωματώνει το κρεβάτι, τους νιπτήρες και τους χώρους ανάπαυσής του δωματίου, ενώ ταυτόχρονα τονίζει το ρευστό ανάγλυφο της ενιαίας κάτοψης.
Και στις δύο τυπολογίες, η επιλογή των υλικών αποτελεί μία άμεση αναφορά στην ευρεία χρήση του λευκού χρώματος στα νησιά των Κυκλάδων. Πατητή τσιμεντοκονία σε αποχρώσεις του λευκού, φυσικό ξύλο και πέτρα αποτελούν τα κύρια υλικά, ενώ προσεκτικά επιλεγμένα στοιχεία σε χρυσό τόνο δίνουν μία νότα διακριτικής πολυτέλειας.
Κάθε δωμάτιο διαθέτει ιδιωτική βεράντα, στην οποία βρίσκονται χώροι ανάπαυσης και ιδιωτική πισίνα. Η τυπολογία του κάθε δωματίου επεκτείνεται και στον εξωτερικό χώρο του με τη χρήση όμοιων υλικών και τεχνοτροπιών στις ξύλινες custom-made κατασκευές. Μ' αυτόν τον τρόπο, επιτυγχάνεται η οπτική συνάφεια του εσωτερικού - εξωτερικού, ενώ η τοποθέτηση της πισίνας προς την πλευρά της θάλασσας υπογραμμίζει την εγγύτητα στο υγρό στοιχείο και την προνομιακή θέα.
Στο χώρο της υποδοχής, η αψίδα χρησιμοποιείται ξανά ως χειρονομία στη διαμόρφωση των χώρου. Τα τοξωτά ανοίγματα, δρουν ως διαχωριστικό τηςυποδοχής με το χώρο αναμονής, αλλά και ως στοιχείο της διακόσμησης, που αναδεικνύεται με το συνδυασμό λείων και αδρών επιφανειών στους τοίχους.
Στον εξωτερικό χώρο του ξενοδοχείου, βρίσκεται το εστιατόριο και το μπαρ, καθώς και η κοινόχρηστη πισίνα. Η έμφαση και εδώ δίνεται στην ξύλινη μπάρα, σε συνδυασμό με τους γήινους τόνους των υφασμάτων. Τα ξύλινα κρεβάτια που σχεδιάστηκαν για να πλαισιώσουν την πισίνα, αποπνέουν μια ατμόσφαιρα χαλάρωσης, συνδυάζοντας ισχυρά γεωμετρικά στοιχεία στο χρώμα του φυσικού ξύλου, που αναδεικνύονται από του λευκούς τόνους οι οποίοι κυριαρχούν στον περιβάλλοντα χώρο.

Ο σχεδιασμός του αρχιτεκτονικού φωτισμού της πισίνας και των χώρων που την περιβάλλουν καλείται να δημιουργήσει την κατάλληλη ατμόσφαιρα και να αναδείξει δημιουργικά το συγκεκριμένο ξενοδοχείο. Ο φωτισμός σχεδιάζεται όχι απλά για να εξασφαλίσει ικανοποιητικά επίπεδα φωτεινότητας ή σημαντική εξοικονόμηση ενέργειας, αλλά και ως ένας ποιοτικός παράγοντας που προσθέτει αξία στις παρεχόμενες υπηρεσίες, επηρεάζει θετικά τον τρόπο που οι φιλοξενούμενοι αισθάνονται και επικοινωνούν και ενισχύει σημαντικά τα έσοδα της τουριστικής επιχείρησης.

ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ

Η οργάνωση των χώρων ενός εστιατορίου, καθώς και ο συνολικός του σχεδιασμός, αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο μιας επιτυχημένης επιχείρησης. Σε συνδυασμό με την ποιότητα του φαγητού, δημιουργούν τη συνολική εμπειρία που βιώνει ο πελάτης. Βασικός στόχος του σχεδιασμού είναι η δημιουργία ενός χώρου πρωτίστως λειτουργικού και αποδοτικού, αλλά και αισθητικά ευχάριστου, ελκυστικού και άνετου.

Αποτελούμενη από δύο κάθετους μεταξύ τους όγκους, η κατοικία, που βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου με απεριόριστη θέα, προσφέρει ένα χώρο ιδανικό για κοινωνική ζωή και ταυτόχρονα την ιδιωτικότητα ενός αγροτικού καταφύγιου. Ο πρώτος όγκος της κατοικίας εκτείνεται προς τα βόρεια και γίνεται όλο και πιο ιδιωτικός, καταλήγοντας στο μεγάλο υπνοδωμάτιο. Στο δεύτερο όγκο, στον οποίο βρίσκεται ο μεγάλος χώρος διημέρευσης, τέσσερις υπερμεγέθεις γυάλινες πόρτες ανοίγουν σε κάθε πλευρά, μετατρέποντάς τον σε υπαίθριο περίπτερο. Τα δάπεδα από πλάκες σκυροδέματος εκτείνονται από τον εσωτερικό στον εξωτερικό χώρο, στον οποίο βρίσκονται η πισίνα και ένα τζάκι, προσφέροντας έτσι άνετους, υπαίθριους χώρους για κρύο και ζεστό καιρό. Μ' αυτές τις πόρτες σε ανάκλιση προσφέρεται απρόσκοπτη θέα από την πισίνα και, μέσω του μεγάλου καθιστικού, έως το χωριό Healdsburg. Για τη λειτουργία των πορτών, οι οποίες μπορούν να έρθουν σε πλήρως οριζόντια θέση, χρησιμοποιούνται τροχαλίες με αντίβαρα και σύρτες που τις σταθεροποιούν.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: FELDMAN ARCHITECTURE

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: JOE FLETCHER

Η ιστορική καπνοβιομηχανία του Ματσάγγου αποκαταστάθηκε για να στεγάσει το Οικονομικό Τμήμα του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με γνώμονα τη διατήρηση της μορφολογίας των διατηρητέων όψεων του κτιρίου και την πλήρη αναμόρφωση των υπόλοιπων. Σημαντική αρχιτεκτονική χειρονομία αποτελεί η δεύτερη όψη - φίλτρο, που κατασκευάσθηκε στη δυτική και νότια όψη ως προστασία από το δυσμενή προσανατολισμό, συνδυαζόμενη με το απαιτούμενο για λόγους πυρασφάλειας κλιμακοστάσιο, που κατασκευάσθηκε προς την πλευρά του ακαλύπτου. Βασικό υλικό αυτής της προσθήκης ήταν η μεταλλική βιομηχανική σχάρα. Η σχάρα πακτώνεται με ειδικά μεταλλικά αγκύρια σε μεταλλικό σκελετό από κοιλοδοκούς 20 x 20 x 4 (cm) και χρησιμοποιείται είτε στην όψη ως σκίαστρο είτε ως δάπεδο για τη δημιουργία των διαδρόμων πυρασφάλειας είτε για τη δημιουργία της πέργκολας στο δώμα του Γ' ορόφου.

ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ: ΚΩΣΤΑΣ ΑΔΑΜΑΚΗΣ, ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΘΕΟΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΠΡΟΓΚΙΔΗΣ

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΑΔΑΜΑΚΗΣ