ΙΔΕΕΣ, ΝΕΕΣ ΤΑΣΕΙΣ & ΤΕΧΝΙΚΕΣ

Η σταδιακή αλλαγή της σύστασης των βαφών προς όφελος της υγείας των χρηστών και του περιβάλλοντος, η παραγωγή προϊόντων με μεγαλύτερη ευκολία εφαρμογής, η παραγωγή «έξυπνων» βαφών και η εμφάνιση μιας τεράστιας ποικιλίας υφών και διακοσμητικών τεχνικών, που καλύπτουν κάθε αισθητική απαίτηση, αποτελούν τις τελευταίες τάσεις στον κλάδο των βαφών εσωτερικών χώρων.

Σε εσωτερικά δάπεδα σκυροδέματος και ξύλου η αντίσταση στη μετάδοση του ήχου επιτυγχάνεται με τη μάζα του δαπέδου, την εφαρμογή ηχομονωτικού υλικού σε κάποιο σημείο της κατασκευής, και το σχηματισμό κενών μεταξύ ενός βαριού στοιχείου της κατασκευής (π.χ. πλάκα σκυροδέματος) και μιας λεπτής και άκαμπτης πλάκας, η οποία συνήθως σχηματίζει ένα υπερυψωμένο δάπεδο ή μια ψευδοροφή.Τα δάπεδα σκυροδέματος προσφέρουν ικανοποιητική ηχομόνωση λόγω της μάζας τους και επειδή δεν επιτρέπουν τη δημιουργία ασυνεχειών στην κατασκευή. Στα ξύλινα δάπεδα η μόνωση θεωρείται απαραίτητη. Επίσης, οι περιμετρικοί τοίχοι πρέπει να έχουν σχετικά μεγάλο πάχος (>112 mm οπτοπλινθοδομής) ώστε να αποτρέπεται η διέλευση του ήχου μέσω αυτών. 

Η κεντρική ιδέα της σύνθεσης διαμορφώθηκε σε συνάρτηση εκθετικών παραγόντων σχεδιασμού. Το επίμηκες σχήμα της κάτοψης με τα δύο αντιδιαμετρικά δραματοποιούν το εσωτερικό περιβάλλον. Η επαύξηση των παραπάνω δεδομένων, μέσω της μελέτης ελλειπτικών γεωμετριών εφαρμοσμένων σε παραλληλία και της ταυτόχρονης αναίρεσης συμβατικών γεωμετριών, οδήγησαν στο τελικό προϊόν του σχεδιασμού. Οι πολλαπλότητες που αφορούν στην εφαρμογή υλικών σε αδρές και στιλπνές επιφάνειες, στη μονοχρωματική επιλογή στο εσωτερικό κέλυφος με τους σημειακούς πολυχρωματισμούς, στην αντιπαράθεση των βινυλικών και compact υλικών με τις μεταλλικές - ορειχάλκινες και ξύλινες επιφάνειες σημύδας και ελιάς σε στοιχεία των κατασκευών, διαμόρφωσαν το τελικό concept του καφέ-μπαρ.

"Ακουμπισμένη" στο βράχο του βουνού, σχεδόν στην κορυφή του ακρωτηρίου Κουτουλάς, προσαρμοσμένη στο άγριο τοπίο και φτιαγμένη από τα υλικά της γης, αυτή η κατοικία είναι ένας επιμήκης γραμμικός όγκος, ημιθαμμένος στο έδαφος, αγκαλιάζεται από πέτρινη λιθοδομή σε σχήμα Γ, που προφυλάσσει την κατοικία από το βορρά, γίνεται το όριο προς το βραχώδες ύψωμα και ορίζει την κεντρική είσοδο προς τη δύση, με θέα τη θάλασσα του δυτικού Κρητικού πελάγους.
Δύο καθαροί όγκοι, αυτός του καθιστικού - κουζίνας - τραπεζαρίας και αυτός των υπνοδωματίων, συνδέονται με έναν προστατευμένο διαμπερή ημιυπαίθριο χώρο διημέρευσης στην κατεύθυνση βορρά - νότου, που ξεκινάει από το βράχο και καταλήγει σε υπερυψωμένη εξέδρα, αιωρούμενη μεταξύ βουνού και θάλασσας, ουρανού και γης.
Τα μεγάλα συρόμενα κουφώματα του καθιστικού ενοποιούν το εσωτερικό και το εξωτερικό και δημιουργούν ένα μεγάλο, ανοιχτό, στεγασμένο με πέργκολα χώρο διαμονής, που ενοποιείται με τον ημιυπαίθριο.
Ένα μακρόστενο υδάτινο στοιχείο δημιουργείται παράλληλα στους κύριους χώρους της κατοικίας και είναι το όριο προς την απότομη κλίση, τη θέα και τη θάλασσα.
Τη σύνθεση συμπληρώνουν πέργκολες και σκίαστρα από μέταλλο και ξύλο.
Το εμφανές σκυρόδεμα στις πλάκες, ο πηλός στο χρώμα του χώματος στους τοίχους εξωτερικά, το κουρασάνι στο χρώμα της άμμου στους εσωτερικούς τοίχους, τα σκουριασμένα μέταλλα, τα στραβά ξύλα στις πέργκολες και η φυσική πέτρα ξερολιθιάς είναι τα βασικά υλικά της κατοικίας. Η φύτευση έχει διαμορφωθεί ως συνέχεια του βουνού.
Τέσσερα υπνοδωμάτια με εσωτερικό λουτρό, κουζίνα, τραπεζαρία, καθιστικό και WC σε ενιαίο χώρο, οργανώνονται στους εσωτερικούς χώρους.
Πέργκολες, πισίνα προσβάσιμη απ’ όλους τους χώρους, υπαίθρια ψησταριά, εξωτερική τραπεζαρία και καθιστικό στην εξέδρα και τον προστατευμένο ημιυπαίθριο με τζάκι ευνοούν τη χαλαρή διαβίωση και το "διάλογο" με τη φύση.

Μέρος της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της Νισύρου, το ερειπωμένο διώροφο κτίσμα στον ορεινό παραδοσιακό οικισμό του Εμπορειού κατασκευάστηκε στα μέσα του 19ου αιώνα. Είναι χτισμένο σε σχήμα Γ με πέτρινους τοίχους πάχους 65 cm από μαύρη ηφαιστειακή πέτρα (μελανόπετρα). Αποτελείται από το ημιυπόσκαφο κατώι (60 m²) και τον όροφο (55 m²), ο οποίος διαθέτει εσωτερική περιτοιχισμένη αυλή και στεγάζεται με επίπεδο δώμα.
Η αναστήλωση και η μετατροπή του κτίσματος σε ένα αυτόνομο διαμέρισμα ανά επίπεδο πραγματοποιήθηκε με ευρωπαϊκή συγχρηματοδότηση, ως συμβολή στην αειφόρο ανάπτυξη του νησιού, με ιδιαίτερη επιμέλεια και ελάχιστες παρεμβάσεις, ώστε το κτίσμα να προσαρμοστεί στη νέα χρήση χωρίς την αλλοίωση του αυθεντικού του χαρακτήρα. Η επέμβαση επιχειρεί να εντάξει ένα σύγχρονο μινιμαλιστικό σχεδιασμό στη διαχρονική αισθητική της λαϊκής αρχιτεκτονικής, συνδυάζοντας τοπικούς τρόπους δόμησης από πρωτογενή υλικά (πέτρα, ξύλο, κ.ά.) και σύγχρονο εξοπλισμό. Η λιτότητα των αρχιτεκτονικών εκφραστικών μέσων, η κατασκευαστική διαφάνεια και η καθαρότητα των μορφών και των όγκων, σε σύνθεση με το τοπικό ιδίωμα χρησιμοποιούνται για να αναδείξουν την πλαστικότητα της παραδοσιακής φόρμας.
Μέσα από την κλιμάκωση των επιπέδων εκφράζεται η λειτουργική οργάνωση του εσωτερικού, ενώ υπερυψωμένα πατάρια σχεδιάστηκαν ως χώροι ύπνου. Η χρήση του φυσικού ξύλου στο δάπεδο του ορόφου και της πατητής τσιμεντοκονίας στο ισόγειο δημιουργεί ήρεμες συνεχείς επιφάνειες που προσδίδουν αντιληπτική συνέχεια, ενώ το λευκό χρώμα κυριαρχεί παντού για να ενοποιήσει και να φωτίσει τους μικρούς ανεξάρτητους χώρους. Μορφολογικά στοιχεία όπως τζάκια, φούρνος και η πέτρινη σκάλα που συνέδεε τους δύο ορόφους ενσωματώνονται στη νέα χρήση και συνδυάζονται με επίπλωση και χρηστικά αντικείμενα σε απλές γεωμετρικές φόρμες σε μια σύνθεση του παλαιού με το καινούργιο. Ο αρχικά ημιυπαίθριος προθάλαμος κάτω από την αυλή μετατρέπεται στον ημιυπόσκαφο χώρο του μπάνιου που καλύπτεται εξολοκλήρου από τσιμεντοκονίαμα για να ενοποιήσει αισθητικά τα διατηρούμενα μορφολογικά στοιχεία της σκάλας και του φούρνου με τους ανάγλυφους τοίχους, το δάπεδο με τις νέες κτιστές κατασκευές που συμπληρώνουν το σύνολο. Οι αδροί κατάλευκοι τοίχοι από εμφανή λιθοδομή συνδυάζονται με τις λείες ανοιχτόχρωμες επιφάνειες των δαπέδων, τις ακατέργαστες ξύλινες δοκούς στις οροφές, τις εσοχές και τα κτιστά έπιπλα για να δημιουργήσουν ένα ογκοπλαστικό σύνολο με ήπια χρωματική αρμονία, που αναδεικνύεται μέσα από το φυσικό φως, διάχυτο στο εσωτερικό μέσα από τα μικρά παράθυρα.
Στις εξωτερικές όψεις κυριαρχεί η αρμολογημένη εμφανής λιθοδομή που προσφέρει τη θερμική της μάζα και ενοποιεί οπτικά την κατοικία με το τοπίο. Ο τεχνητός φωτισμός μελετήθηκε ώστε να αναδεικνύει διακριτικά το ανάγλυφο των τοίχων χωρίς να ενοχλεί.

Μαύρες μεταλλικές γραμμές διαγράφουν στους τοίχους καθαρά γεωμετρικά σχήματα, εγκιβωτίζοντας διάφανες μεταλλικές βιτρίνες και ορθογώνια μεταλλικά κουτιά. Όλα τα έπιπλα αποτελούν ειδικά σχεδιασμένες κατασκευές, οι οποίες αναδεικνύονται από το μαύρο μωσαϊκό στο δάπεδο. Σχεδιασμός κοσμηματοπωλείου στα Ιωάννινα. Φωτογραφίες: Γιάννης Ζινδριλής.

Το υπαίθριο λουτρό χτίστηκε παραπλεύρως μιας υπάρχουσας θερινής εξοχικής κατοικίας στη Μήλο. Όλο το εγχείρημα αποτελεί μια προσπάθεια διάρθρωσης ενός χώρου, ο οποίος λειτουργεί ως εργαλείο ανάγνωσης του ιδιαίτερου τοπίου. Μέσω της σύντομης κατοίκησης στο λουτρό, προτείνεται η επανασύνθεση της δεδομένης εικόνας της σχέσης της θάλασσας με την ξηρά και η κατανόηση, μέσω των οπτικών φυγών, των στοιχείων που συνθέτουν το φυσικό τοπίο της περιοχής. Η τελική σύνθεση του κτίσματος προέκυψε από τη θέση των μικρών ανοιγμάτων και τις οπτικές φυγές, που επιλέχθηκαν και καθορίστηκαν κατά τη διάρκεια του επί τόπου σχεδιασμού. Για παράδειγμα, η παρατήρηση της θέας προς το γειτονικό κόλπο, γίνεται μέσα από χειροποίητα υαλότουβλα, με αποτέλεσμα να παραμορφώνεται η εικόνα του ηφαιστιογενούς τοπίου. Η κόμη ενός κέδρου και μια κατασκευή από καλάμια, χρησιμεύουν στη σκίαση του χώρου. Όλα τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν είναι γηγενή και κάποια από αυτά, προϊόντα ανακύκλωσης. Φωτογραφία: Μανώλης Ηλιάκης.

Κατά τη μετάβαση στο δεύτερο όροφο του διαμερίσματος, η παλαιότερη ξύλινη, κυκλική σκάλα αντικαταστάθηκε με μία αμιγώς μεταλλική, ελάχιστων διατομών και ορθογώνιας κάτοψης. Το μεταλλικό προστατευτικό κιγκλίδωμα λειτουργεί και ως διαχωριστικό. Φωτογραφία: Μαριάνα Μπίστη

Το λευκό χρώμα επισημαίνεται μέσα από ειδικές κατασκευές διάτρητης λαμαρίνας χάλυβα, αντισταθμίζοντας την έντονη αντίθεση με το μαρμάρινο δάπεδο. Οι ανάλαφρες κατασκευές χρησιμοποιούνται ως ζαρντινιέρες, ράφια, πτυσσόμενες διαχωριστικές επιφάνειες, κάθισμα, καθώς και σκάλα. Επάνω από την κουζίνα, όταν ο χώρος χρησιμοποιείται ως ξενώνας, το διαχωριστικό παρέχει ιδιωτικότητα, επιτρέποντας όμως στο φως να διεισδύει, ενώ όταν χρησιμοποιείται ως γραφείο το διαχωριστικό διπλώνεται, επιτρέποντας τη θέα προς τον κήπο. Φωτογραφίες: Nicholas Worley.

Η κατασκευή της αναρτημένης "αιωρούμενης" βιβλιοθήκης διαμορφώνεται με ενσωματωμένη ανακλινόμενη επιφάνεια μικρού γραφείου και αναδεικνύεται με φωτιστικές οριζόντιες σχισμές στην επάνω και στην κάτω πλευρά. Οι φωτιστικές σχισμές "κενού" μεταξύ της βιβλιοθήκης, του δαπέδου και της οροφής τονίζουν την αίσθηση αιώρησης μιας κατεξοχήν θεωρούμενης βαριάς κατασκευής. Διαμέρισμα στην πλατεία Μαβίλη. Φωτογραφίες: Γεωργία Αμπατζόγλου.