Κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 οι άνθρωποι ανακάλυψαν ξανά την ουσιαστική αξία των σπιτιών, συνειδητοποιώντας για άλλη μια φορά την ανάγκη για περισσότερους εξωτερικούς χώρους, μπαλκόνια και στέγες για άσκηση. Η ανάγκη για την απόλαυση υπαίθριων χώρων και σύνδεσης με τη φύση και τους γείτονες έγινε πιο επιθυμητή από ποτέ κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Έτσι δόθηκε έμφαση στην ανάγκη να επιταχυνθεί η διαδικασία ενσωμάτωσης της φύσης στις πόλεις με δημιουργικούς τρόπους.
Ένα σπίτι που επαναφέρει τη φύση στην πόλη, προωθεί κοινόχρηστους χώρους και κοινωνικό διάλογο μεταξύ των κατοίκων του είναι αυτό που ενέπνευσε τους αρχιτέκτονες να σχεδιάσουν την κατοικία "The Garden House". Ο σχεδιασμός δίνει έμφαση στα πλεονεκτήματα των ιδιωτικών αστικών κήπων και στα μικροκλίματα που δημιουργούν για να βελτιώσουν τις συνθήκες διαβίωσης εντός των πόλεων και να επιβραδύνουν την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Η κατοικία επιδιώκει να δημιουργήσει μια ενιαία σχέση μεταξύ της γειτονιάς, του ιδιωτικού κήπου και του δημόσιου πάρκου. Αστικά στοιχεία όπως κτίριο, δρόμος και δημόσιος χώρος δεν αντιμετωπίζονται ως απόλυτες δραστηριότητες μεμονωμένα, αλλά ως μια ενιαία ομοιογενής διαμόρφωση καθώς το σπίτι γίνεται μέρος του πάρκου και το πάρκο περιλαμβάνεται στο σπίτι.
Η ενσωμάτωση των χώρων πρασίνου στο σπίτι περιλαμβάνει τη φύτευση κήπων στο 60% του ισογείου, τη χρήση πράσινης βεράντας στον πρώτο όροφο, την παροχή τοπίων φιλικών προς τις μέλισσες και σαράντα διαφορετικά είδη αυτοφυών λουλουδιών. Όλες οι εσωτερικές περιοχές "ρέουν" προς τους εξωτερικούς χώρους και οργανώνονται γύρω από μια πράσινη κεντρική αυλή τοποθετημένη ανάμεσα σε δύο λευκούς κυβικούς όγκους. Η δημιουργία χώρου για τη φύση στην πόλη όχι μόνο φέρνει την ομορφιά στον αστικό ιστό, αλλά ενθαρρύνει την επιστροφή τοπικών ειδών, πτηνών και μελισσών διατηρώντας έτσι την αστική βιοποικιλότητα. Επιπλέον, προάγει την ανθρώπινη υγεία και ευεξία.

Το "Peliva Nature & Suites", χτισμένο σε μια υπέροχη τοποθεσία στο νότιο τμήμα του Πηλίου, μέσα σε έναν παλιό κατάφυτο ελαιώνα, με μια μοναδική θέα προς τον Παγασητικό κόλπο, προσφέρει έναν χώρο απόδρασης, χαλάρωσης, διαμονής υψηλής ποιότητας. Ο ανεπιτήδευτος λιτός σχεδιασμός με έμφαση στο φυσικό τοπίο, το ακατέργαστο, το αληθινό αλλά ταυτόχρονα οικείο, διαχρονικό και φιλόξενο με βασικό πρωταγωνιστή την ίδια τη φύση, αφήνει τον επισκέπτη να παραδοθεί στη ζεστή αρμονία μιας αυθεντικής εμπειρίας.
Αξιοποιώντας στο μέγιστο το φυσικό ανάγλυφο, τα δύο κτίρια του καταλύματος ανοίγονται στη θέα. Η είσοδος στο πίσω τμήμα ακολουθώντας την εξωτερική σκάλα, δίνει την αίσθηση ότι κανείς βυθίζεται ανάμεσα σε δύο τοίχους, κατασκευασμένους από τα βασικά υλικά, πέτρα και σκυρόδεμα, για να οδηγηθεί ξαφνικά σε ένα επίπεδο με τον ελαιώνα και τη θέα να απλώνεται δυναμικά μπροστά του. Ο κεντρικός αυτός χώρος ανάμεσα στα δύο κτίρια αποτελεί την λειτουργική και αισθητική σύνδεση σε ένα παιχνίδι εναλλαγής ιδιωτικού και κοινόχρηστου με τις αμέτρητες οπτικές φυγές να στρέφουν το βλέμμα του επισκέπτη στο απέραντο γαλάζιο και στην κυριαρχία της φύσης που ανασαίνει μπροστά του.
Το αποτύπωμα της φύσης διαπερνά το δομημένο χώρο με τα τοπικά υλικά να χρησιμοποιούνται σχεδόν στο σύνολο των κατασκευών. Οι πέτρινοι τοίχοι κατασκευασμένοι από την πέτρα του φυσικού εδάφους, οι πέργκολες και η εμφανής ξυλεία από καστανιά και λυγαριά, οι οροφές από καλαμωτή και πλεγμένες τριχιές, τα φυσικά φυτά, η ελιά, το στοιχείο του νερού, μεταφέρουν την αίσθηση της γης, τα αρώματα και τα χρώματα της φύσης με μια σύγχρονη αύρα ηρεμίας και χαλάρωσης. Οι τρεις σουίτες αν και είναι σχεδιασμένες και διαμορφωμένες με παρόμοια υλικά, προσφέρουν η καθεμία μια μοναδική αίσθηση στον επισκέπτη, διατηρώντας το δικό τους ξεχωριστό χαρακτήρα.
Ο σχεδιασμός χαρακτηρίζεται από φυσικές επιφάνειες, απλές λιτές γραμμές και απαλούς γήινους τόνους. Ξύλο, πέτρα, πατητή τσιμεντοκονία, ψάθα, αναδεικνύουν την ιδιαίτερη αισθητική του χώρου δίνοντας ταυτόχρονα την αίσθηση μιας οικιακής ζεστασιάς. Τα ξεχωριστά χειροποίητα διακοσμητικά, τα ιδιαίτερα κάδρα που συνδέονται με την ονομασία του κάθε δωματίου και γενικά η έμφαση στις λεπτομέρειες δημιουργούν μια ζεστή boho-chic ατμόσφαιρα ευεξίας, άνεσης και βαθιάς χαλάρωσης. Τα εναλλασσόμενα σημεία ενδιαφέροντος στον περιβάλλοντα χώρο σχεδιάστηκαν με τρόπο ώστε να αξιοποιηθεί στο μέγιστο η εκπληκτική θέα από κάθε σημείο. Μεγάλες ανοιχτές βεράντες, ιδιωτικά καθιστικά με υδρομασάζ, άνετος χώρος υπαίθριας τραπεζαρίας και BBQ, διαμορφωμένη εστία με χώρο χαλάρωσης, ανοιχτή στη θέα πισίνα, όλα απόλυτα ενταγμένα μέσα στη φύση, προσκαλούν τον επισκέπτη να ανακαλύψει και να βιώσει την αρμονία του τοπίου μέσα από μιας υψηλής ποιότητας διαμονή. Οι διαμορφωμένες διαδρομές μέσα στη φύση, η εναλλαγή ιδιωτικού και κοινόχρηστου, πάντα στραμμένη προς τη θέα, είτε προστατευμένη από τον ήλιο είτε ανοιχτή στο άπλετο φως, με τις αμέτρητες οπτικές φυγές να στρέφουν το βλέμμα του επισκέπτη στο απέραντο γαλάζιο, δημιουργούν ένα μοναδικό σκηνικό άνεσης, απομόνωσης και χαλάρωσης, μια γεμάτη εμπειρία σύγχρονης πολυτέλειας και αληθινής απόδρασης.

Η "Water Villa" είναι μια ιδιωτική κατοικία , στην τοποθεσία Καμίνια της Μήλου κοντά στη διάσημη παραλία του Σαρακίνικου γνωστή για το πανέμορφο και ασυνήθιστο ανάγλυφο της.
Καθώς είναι τόσο κοντινή η απόσταση του οικοπέδου από τη θάλασσα , η σχεδιαστική πρόθεση είναι να δημιουργηθεί μια έντονη σύνδεση του κτιρίου με το υγρό στοιχείο. Για αυτό στην ουσία η κατοικία και οι εξωτερικοί χώροι είναι τοποθετημένοι σε "πλωτές" πλατφόρμες όπου περιβάλλονται από νερό , δίνοντας έτσι την αίσθηση μικρών νησίδων.
Λαμβάνοντας υπόψη ότι πρόκειται για μια θερινή κατοικία, καθώς και τις ιδιαιτερότητες του τοπικού μικροκλίματος, δίνεται έμφαση στη δημιουργία πολλαπλών ημιυπαίθριων χώρων σε συνέχεια του κύριου κτίσματος, συγχέοντας έτσι τα όρια ανάμεσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό της κατοικίας.
Η κατοικία αναπτύσσεται με βάση έναν κεντρικό άξονα πάνω στον οποίο τοποθετούνται τα τρία κυριότερα κτίσματα.
Η κεντρική είσοδος γίνεται στο μέσο περίπου άξονα, όπου υπάρχει το κτίριο με τον κύριο χώρο διημέρευσης, με καθιστικό, τραπεζαρία και κουζίνα. Οι μεγάλες συρόμενες τζαμαρίες αποσκοπούν στην πλήρη ενοποίηση του χώρου με το εξωτερικό .
Στο νότιο τμήμα βρίσκεται το δεύτερο κτίσμα που περιλαμβάνει δύο αυτόνομες κρεβατοκάμαρες με ξεχωριστά "plunge pools" στο επίπεδο του .
Τέλος, στο βόρειο άκρο του οικοπέδου βρίσκεται η κύρια κρεβατοκάμαρα με ανεμπόδιστη θέα στην παραλία του Σαρακίνικου και το Αιγαίο Πέλαγος. Στο πλάι του τρίτου κτήματος υπάρχει ιδιωτική infinity πισίνα για να εξυπηρετεί τις ανάγκες της κύριας κρεβατοκάμαρας.

Βασικές αρχές σχεδιασμού αποτέλεσαν η διατήρηση της υφιστάμενης πρόσοψης -ως προς το χαρακτήρα και τα ανοίγματα- και η κάλυψη του εσωτερικού από ένα ανοιχτόχρωμο υπόλευκο κέλυφος. Ειδικότερα, η κύρια είσοδος της υφιστάμενης αποθήκης καλύπτεται από γυαλί, ενοποιώντας οπτικά το εσωτερικό με το εξωτερικό περιβάλλον. Το δεύτερο άνοιγμα της πρόσοψης αποτελεί τη νέα κύρια είσοδο, με μεταλλικά φύλλα από corten – όμοια μορφολογικά με τα προγενέστερα σε αυτή τη θέση. Το μοντέρνο υλικό του corten αποδίδει το στοιχείο της σκουριάς των παλαιών μεταλλικών φύλλων, χωρίς όμως να φθείρεται στο χρόνο. Κατά μήκος αυτού του ανοίγματος διατηρήθηκε το ανακουφιστικό τόξο και το λίθινο πλαίσιο, τα οποία το περιέβαλλαν.
Τοίχοι, δάπεδα και οροφή διαμορφώνουν ένα ανοιχτόχρωμο κέλυφος από τσιμεντοκονία σε υπόλευκη απόχρωση, καλύπτοντας το μεγαλύτερο τμήμα του χώρου. Στον υπόλοιπο χώρο κυριαρχεί ο μοναδικός εμφανής πέτρινος τοίχος, που φέρει το τζάκι, ενώ μέσα σε αυτό το τμήμα αποκαλύπτονται και οι ξύλινες τεγίδες της στέγης. Το εσωτερικό φωτίζεται διαμέσου των ανοιγμάτων της πρόσοψης, καθώς και από ένα νέο διαφώτιστο θόλο, που διανοίχθηκε στη στέγη.
Δημόσιος και ιδιωτικός χώρος διαχωρίζονται από έναν ενδιάμεσο τοίχο και μία κουρτίνα. Ο δημόσιος χώρος αποτελείται από το επίπεδο καθιστικού και κουζίνας κι από ένα υψηλότερο επίπεδο, που φιλοξενεί το κρεβάτι. Η ενοποίηση αυτών των επιπέδων επιτυγχάνεται χάρη σε ένα μακρύ, γραμμικό πάγκο από corian, ο οποίος -ξεκινώντας ως πάγκος κουζίνας-, μετατρέπεται σε καθιστικό στον επάνω αναβαθμό. Η τοποθέτηση του κρεβατιού στο κέντρο του υπερυψωμένου επιπέδου, χαρίζει στον επισκέπτη ανεμπόδιστη θέα προς το τοπίο της θάλασσας διαμέσου των μεγάλων ανοιγμάτων της πρόσοψης. Παράλληλα, ο ιδιωτικός χώρος απαρτίζεται από το λουτρό-WC και την γκαρνταρόμπα. Κρυφοί γραμμικοί φωτισμοί, που διατρέχουν τις δοκούς, την εσοχή της υποδοχής της κουρτίνας και τον πάγκο, δημιουργούν μια ατμοσφαιρική αίσθηση. Τα εσωτερικά δοκάρια από κυπαρίσσι συνδυάζονται με την ξύλινη εξωτερική πέργκολα από καστανιά, η οποία επικαλύπτεται από λυγαριά. Τα εσωτερικά κι εξωτερικά τραπεζοκαθίσματα από κορμούς συνδιαλέγονται με το ύφος και τη μορφή των λοιπών στοιχείων.
Πρόθεση ήταν να δημιουργηθεί ένας ανοικτός, σχηματισμένος από καθαρές σχεδιαστικές γραμμές χώρος, όπου γίνεται άμεσα αντιληπτή η συνολική εσωτερική χωροθέτηση, αλλά και η άμεση σχέση του με το ηλιόλουστο ελληνικό τοπίο. Το μέταλλο, το γυαλί, η πέτρα και το ξύλο συνδυάζουν σύγχρονα και παραδοσιακά στοιχεία, δίνοντας ένα εκλεπτυσμένο και αρμονικό αποτέλεσμα.

ΔΟΜΗ, ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ & ΟΦΕΛΗ

Η αυτοματοποίηση της λειτουργίας των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων αποτελεί διαχρονικά στόχο των μηχανικών που σχεδιάζουν και κατασκευάζουν κτιριακές εγκαταστάσεις. Η λειτουργία, τα υπό έλεγχο συστήματα και οι τεχνικές απαιτήσεις από τα συστήματα αυτοματισμού μεταβάλλονται κατά καιρούς, καθώς ακολουθούν τις προτεραιότητες που τίθενται ανάλογα με την εποχή.

Πρόκειται για το νέο κτίριο "franchise" της γνωστής αλυσίδας σουπερμάρκετ ''Σκλαβενίτης'' στη Μαλεσίνα, Ν.Φθιώτιδας συνολικής επιφάνειας 2.040 m². Οι εγκαταστάσεις, οι οποίες περιλαμβάνουν κύριο χώρο καταστήματος και γραφείων, κατάστημα μαζικής εστίασης, παιδότοπο, χώρο μηχανολογικού εξοπλισμού και χώρους αποθήκευσης, χωροθετούνται σε δύο επίπεδα και αποτελούνται από την αρμονική συνεύρεση δύο κτιριακών όγκων, οι οποίοι διαφοροποιούνται ως προς την αρχιτεκτονική τους και το υλικό κατασκευής τους. Ο ένας όγκος χαρακτηρίζεται τυπικός και κατασκευάζεται από οπλισμένο σκυρόδεμα με επιβλητικά ανοίγματα στις όψεις του. Στη συνέχεια, στη σύνθεση τοποθετείται ο δεύτερος όγκος, ο οποίος κατασκευάζεται από μεταλλικό φέροντα οργανισμό έχοντας ως στόχο τη συνομιλία μεταξύ τυπικού και μοντέρνου. Επί των μεταλλικών όγκων διακρίνονται στοιχεία μοντέρνας αρχιτεκτονικής όπως μεγάλες επιφάνειες υαλοπετασμάτων, καθώς και οριζόντιες σχισμές οι οποίες "διαπερνώντας" το κτίριο, τονίζουν την γεωμετρία των μορφών και λειτουργούν ως πηγές φυσικού φωτισμού.
Όσον αφορά τον εσωτερικό χώρο, τα χρώματα που επιλέγονται είναι λευκό, γκρι καθώς και το φυσικό χρώμα του ξύλου, με σκοπό τα ποικιλόχρωμα προϊόντα να έλκουν την προσοχή μέσα σε ένα αρμονικό περιβάλλον. Προκειμένου να επιτευχθεί η καλύτερη λειτουργικότητα, πραγματοποιείται χωρισμός σε ζώνες ανάλογα με τα προϊόντα. Η στάθμη της μεταλλικής οροφής, στον κύριο χώρο του καταστήματος, διαμορφώνεται σε δύο επίπεδα και αποκαλύπτει την κλίμακα του έργου κατά την χρήση του κτιρίου. Ειδικότερα, όλοι οι διάδρομοι καταλήγουν στην "εσωτερική πλατεία" του καταστήματος, όπου και συναντά ο χρήστης το μέγιστο ύψος του κτιρίου. Από τον δεύτερο όροφο του κτιρίου από οπλισμένο σκυρόδεμα, επίσης υπάρχει οπτική επαφή προς την "εσωτερική πλατεία", με αποτέλεσμα την εμπειρία ενός ενιαίου χώρου καταστήματος σε όλες τις στάθμες. Η μεταλλική οροφή είναι εμφανής , προσδίδοντας έναν τόνο βιομηχανικής αρχιτεκτονικής, ενώ ταυτόχρονα χαρίζει μια σύγχρονη ποιότητα στο χώρο.
Το κτίριο έχει μελετηθεί με τη μεθοδολογία BIM (Building Information Modeling). Το μοντέλο ΒΙΜ αποτελεί μία πηγή πληροφοριών για το κτίριο, δημιουργώντας μία αξιόπιστη βάση για λήψη βελτιωμένων αποφάσεων από τα πρώτα στάδια σχεδιασμού ως την ολοκλήρωσή του και υποστηρίζει υπηρεσίες όπως διαχείριση κόστους, προμετρήσεις πoσοτήτων, θέματα κατασκευασιμότητας και διαχείριση λειτουργιών. Οι πληροφορίες είναι αρμονικά συνυφασμένες με το εικονικό και πραγματικό δομημένο αποτέλεσμα.

Οι λεπτομέρειες συναρμογής της εξωτερικής επένδυσης των φυσικών λίθων με το κούφωμα ως προς την ποδιά, την οριζόντια τομή και το υπέρθυρο απαιτούν σημεία προσοχής για την αποφυγή θερμογεφυρών και την ορθή λειτουργία της αεριζόμενης όψης.
Η τοποθέτηση της επένδυσης πραγματοποιείται μετά την εφαρμογή των κασών των κουφωμάτων. Η επένδυση φυσικής πλάκας δεν συνενώνεται ποτέ με την επένδυση της άνω παρειάς της ποδιάς (μάρμαρο, ξύλινη επένδυση, μεταλλικό τεμάχιο, αλουμίνιο), τις οριζόντιες επενδύσεις και το υπέρθυρο, καθώς γίνεται πρόβλεψη για μικρή σχισμή, η οποία θα διευκολύνει την κυκλοφορία του αέρα στο διάκενο αερισμού. Η σχισμή καλύπτεται με πυκνό πλέγμα τύπου σήτας. Στο ενδιάμεσο, ανάμεσα στην επένδυση φυσικού λίθου και στην ποδιά, τοποθετείται ειδικό τεμάχιο θερμομόνωσης. Η επένδυση επικαλύπτει μερικώς το κούφωμα στην οριζόντια τομή και στο υπέρθυρο. Τα σημεία τομής υπό 45° των επενδύσεων, στην πραγματικότητα στηρίζονται με αγκύρια, τα οποία συνενώνονται με ανοξείδωτες γωνίες σε 90°.

Η επάνω οριζόντια επιφάνεια του στηθαίου διαθέτει σχισμή για τη διείσδυση του αέρα και ταυτόχρονα προστατεύεται με κάλυμμα για τον περιορισμό της εισροής νερού στο διάκενο. Το στηθαίο επικαλύπτεται με μάρμαρο, αλουμίνιο ή ειδικό μεταλλικό τεμάχιο σε συνέχεια της όψης. Αν υπάρχουν αρμοί διαστολής στην όψη του κτιρίου, διατηρούνται αντίστοιχα και στην όψη της επένδυσης. Έπειτα καλύπτονται με ειδικό τεμάχιο ή ελαστομερές υλικό.

Στην κατοικία "Vineyard" στην Πορτογαλία, τμήματα της τοιχοποιίας έχουν κατασκευαστεί με συμπιεσμένη γη, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερη θερμική άνεση και παρέχοντας ένα δροσερό περιβάλλον το καλοκαίρι και ήπιο το χειμώνα, με σταθερή εσωτερική υγρασία, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Φωτογραφίες: João Morgado

Στο στεγασμένο αίθριο του εμπορικού κέντρου "Emporia" στο Μάλμε της Σουηδίας δεκαέξι κατακόρυφες κατασκευές, που προσομοιάζουν σε δέντρα, λειτουργούν όπως και οι κατακόρυφοι "πράσινοι" τοίχοι.
Φωτογραφίες: Tord-Rikard Söderström