ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ

Η στέγη συνιστά ένα πολύπλοκο σύστημα λειτουργικών περιοχών, η κάθε μία εκ των οποίων αντιμετωπίζεται ξεχωριστά κατά τη φάση της συντήρησης και της επισκευής. Ο έλεγχος πραγματοποιείται από εξειδικευμένα συνεργεία ή έμπειρους μηχανικούς.

Το έργο έχει σχεδιαστεί ως γραφείο και εκθεσιακός χώρος εταιρείας εισαγωγής αθλητικών ειδών στην Τουρκία. Από την αρχή, η μεγαλύτερη πρόκληση του έργου ήταν η αντιμετώπιση των περιορισμών του διαθέσιμου χώρου. Έπρεπε να δημιουργηθεί ένα άνετα ευρύχωρο και ηλιόλουστο γραφείο σ' έναν όροφο με πολύ χαμηλό ύψος οροφής και μόνο άμεσο ηλιακό φως από τη μία πλευρά.

Στο πλαίσιο αυτό, το πρώτο βήμα ήταν να δημιουργηθεί ένα σχέδιο διάταξης, στο οποίο οι βοηθητικοί χώροι να βρίσκονται στην πιο σκοτεινή εσωτερική περίμετρο, ώστε να τοποθετηθούν οι θέσεις εργασίας στο φως του ήλιου, μέσα στο open space γραφείο χωρίς εμπόδια. Όλες οι τεχνικές αποφάσεις ελήφθησαν στην αρχή με στόχο τη δημιουργία του υψηλότερου δυνατού ύψους οροφής. Έτσι χρησιμοποιήθηκαν γυαλιστερές επιφάνειες από σκυρόδεμα για να αυξηθεί η αίσθηση ευρυχωρίας στο κατακόρυφο επίπεδο, έγινε προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα πιο ζεστό και απτό αποτέλεσμα στο οριζόντιο. Τα υλικά σε αυτές τις επιφάνειες αντιμετωπίστηκαν με μια αίσθηση και μια επαγωγική προσέγγιση, όπως τα διαχωριστικά από συμπαγή τούβλα. Φωτογραφίες: Ibrahim Ozbunar.

Το οικόπεδο, το οποίο χωροθετείται στο campus της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, βρίσκεται στην Πυλαία Θεσσαλονίκης. Το νέο κτιριακό συγκρότημα έρχεται να καλύψει τις ανάγκες ενός κολλεγίου υψηλών ακαδημαϊκών προδιαγραφών, χωρητικότητας 500 προπτυχιακών φοιτητών και 100 μεταπτυχιακών φοιτητών. Το κτίριο αναπτύσσεται στην είσοδο του οικοπέδου της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής σε οριοθετημένη έκταση 8000 m², σηματοδοτώντας το διδακτικό campus.
To νέο κτίριο αποτελείται από δύο πτέρυγες, οι οποίες συνδέονται μεταξύ τους με ένα κεντρικό φουαγιέ δύο επιπέδων, ενώ παράλληλα ενώνονται στο ισόγειο επίπεδο με το υφιστάμενο κτίριο του κολλεγίου Seth Frank. Το νέο κτίριο στεγάζει τις αίθουσες διδασκαλίας των φοιτητών μαζί με αμφιθέατρα, εργαστήρια, κοινόχρηστους χώρους σε 3 επίπεδα, παράρτημα της βιβλιοθήκης και γραφεία προσωπικού, με συνολική επιφάνεια κάλυψης 1.115 m² και δόμηση 3.350 m².

Η χωροθέτηση των κτιριακών όγκων και ο προσανατολισμός του κτιρίου πραγματοποιήθηκε με τρόπο που να διασφαλίζει μέγιστη αξιοποίηση των τοπικών κλιματικών συνθηκών (κλιματικών δεδομένων, προσανατολισμού, ηλιασμού και αερισμού). Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι το υφιστάμενο κτίριο δημιουργήθηκε στη θέση παλαιότερου μικρότερου κτίσματος, τα υλικά του οποίου ανακυκλώθηκαν στο μεγαλύτερο μέρος, ενώ τμήμα του νέου κτιρίου ακολούθησε το αποτύπωμα του υφιστάμενου, στην προσπάθεια να μη διαταραχθεί το φυσικό περιβάλλον.
Επίσης, κύριος στόχος ήταν η ενσωμάτωση του νέου κτιρίου στο σύνολο των κτιρίων της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής. Αυτό επιτεύχθηκε με την προσεκτική διαχείριση του κτιριακού όγκου σε δύο επίπεδα έδρασης και τη δημιουργία κεντρικού κλιμακοστασίου με ενδιάμεσα επίπεδα. Η επιλογή των υλικών έγινε με γνώμονα την ξεχωριστή ταυτότητα αλλά και την ένταξη στο χαρακτήρα του συγκροτήματος της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, τα κτίρια του οποίου επισημαίνονται με τη χρήση πέτρας από πωρόλιθο. Το κτίριο εξωτερικά επενδύθηκε τμηματικά με πωρόλιθο τύπου "moca wood" και συνδυάστηκε με στοιχεία HPL σε απόχρωση ξύλου, δημιουργώντας ρυθμό και πλοκή στο σύνολο των όψεων του κτιρίου. Ο συνολικός σχεδιασμός βασίστηκε σε αρχές αειφόρου αρχιτεκτονικής - ανάπτυξης με στόχο την αυξημένη ενσωμάτωση αποδοτικότητας στη χρήση ενέργειας, νερού και υλικών, με παράλληλη μείωση των ρύπων και τη δημιουργία κατάλληλου περιβάλλοντος για την ανάπτυξη της εκπαίδευσης. Το κτίριο λειτουργεί υποδειγματικά για τον εκπαιδευτικό χώρο, βασισμένο σε δοκιμασμένες νέες τεχνολογίες χαμηλής διαχείρισης και συντήρησης (low smart tech), όπως φυσικό αέριο, εξαερισμός με εναλλάκτες θερμότητας, κεντρικό σύστημα διαχείρισης συγκεκριμένων λειτουργιών, κινούμενες περσίδες βάσει δεδομένων, αυτοματισμός παύσης κλιματισμού ανά αίθουσα, άκαυστα θερμομονωτικά υλικά, υλικά υψηλής ηχομονωτικής ικανότητας, ειδικά υλικά υγειονομικού χαρακτήρα σε όλα τα εργαστήρια και τις αίθουσες, υλικά με αποδεδειγμένη υψηλή αντοχή στο χρόνο και εύκολη αντικατάσταση.

Το τελικό αποτέλεσμα επιτεύχθηκε έπειτα από πολύμηνη συνεργασία της μελετητικής ομάδας με το διδακτικό προσωπικό και το τεχνικό τμήμα της Αμερικανικής Γεωργικής Σχολής, που διαθέτει πολυετή εμπειρία σε διαχείριση και συντήρηση εκπαιδευτικών κτιρίων. Ο περιβάλλον χώρος του κτιρίου διατηρήθηκε στην προγενέστερη κατάσταση, ενώ κατά το σχεδιασμό και την κατασκευή αφαιρέθηκε ο ελάχιστος αριθμός δέντρων. Όλα τα παραπάνω συνθέτουν ένα πολυμορφικό κτίριο διδασκαλίας, που προσφέρει διευρυμένες δυνατότητες εκπαιδευτικού χαρακτήρα, με γνώμονα τις σύγχρονες αλλά και τις μελλοντικές προδιαγραφές κτιρίων.

ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ & ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Οι ομογενείς επιφάνειες είναι τεχνητά υλικά και κατασκευάζονται στην πλειονότητά τους από δύο κύρια συστατικά: φυσικά ορυκτά μεταλλεύματα (υλικό πλήρωσης) και ρητίνες (συνδετικό υλικό), σε συνδυασμό με διάφορα πρόσθετα για βελτίωση της εμφάνισης ή των ιδιοτήτων.

Μετά από ενοικίαση του χώρου για πάνω από είκοσι χρόνια, το ζευγάρι ιδιοκτητών -αρχιτεκτόνων αγόρασε την 80χρονη αποθήκη σε έναν από τους πιο όμορφους δρόμους ανατολικά του κέντρου του Φοίνιξ, με την πρόθεση να μετατρέψει το παραμελημένο κτίριο σε αρχιτεκτονικό στούντιο. Το κτίριο λειτουργούσε ως συνεργείο αυτοκινήτων και αργότερα ως εγκαταστάσεις αποθήκευσης. Η ορθογωνική κάτοψη ήταν η τέλεια λύση για ένα εργαστήριο σχεδιασμού. Η στέγη αποκαταστάθηκε και στα κενά της πέρασαν οι μηχανολογικές εγκαταστάσεις και το βιομηχανικό δάπεδο επιδιορθώθηκε. Φωτογραφίες: Roehner + Ryan.

Δύο άνθρωποι δεν δουλεύουν πάντα με τον ίδιο τρόπο. Καθένας έχει διαφορετικούς χώρους στους οποίους προτιμά να εργάζεται - στο καφέ, στη βιβλιοθήκη, σε κάποιο γωνιακό γραφείο, σε έναν ήσυχο, απομονωμένο θάλαμο, ακόμα και ξαπλωμένος στο πάρκο - και συχνά αυτό ποικίλλει, ανάλογα με την ώρα της ημέρας ή το είδος της εργασίας.
Η ιδέα για τη στέγαση των κεντρικών γραφείων της Consensys στο Λονδίνο, μιας ταχέως αναπτυσσόμενης εταιρείας start-up, αναγνωρίζει και ενθαρρύνει αυτή τη διαφορετικότητα, παρέχοντας στο πενταώροφο κτίριο, ξεχωριστά περιβάλλοντα εργασίας.
Το έργο μελετά και επανεξετάζει κοινώς αποδεκτές έννοιες, σχετικά με την αξία της ανοιχτότητας και της ευελιξίας στο σχεδιασμό γραφείων, και δημιουργεί μια ποικιλία ιδιαίτερων χώρων, προσεκτικά συντονισμένων, για την υποστήριξη διαφορετικών τρόπων εργασίας. Συγκεκριμένα, εισάγεται ένα αντικείμενο στο κέντρο κάθε ορόφου, προκειμένου να τον διαχωρίσει σε διακριτά περιβάλλοντα, καθένα από τα οποία χαρακτηρίζεται από μια μοναδική παλέτα υλικών και την ανάλογη ατμόσφαιρα. Ο χώρος του κεντρικού αντικειμένου φιλοξενεί αίθουσες συσκέψεων και τηλεφωνικούς θαλάμους διαφορετικών μεγεθών και λειτουργεί σαν ένα "κοινό έδαφος", παρέχοντας έναν ουδέτερο χώρο μετάβασης, έναν "πυκνωτή" για κάθε όροφο.

Κάθε διακριτός χώρος περιμετρικά του αντικειμένου, παραπέμπει σε μια αλληγορική τοποθεσία, με στόχο να συνθέσει την αντίστοιχη ατμόσφαιρα και να καθιερώσει ένα σύνολο κανόνων σχετικά με το πώς θα πραγματοποιηθεί η εκάστοτε εργασία. Το Εργαστήριο με το ανοιχτό γκρι δάπεδο, τα λευκά έπιπλα και τους λαμπτήρες φθορισμού, είναι ένας χώρος ανοιχτός, ήσυχος που παρέχει τη δυνατότητα συγκέντρωσης. Η Βιβλιοθήκη με το δάπεδο από φελλό και τα έπιπλα από σκούρο ξύλο προκαλεί ένα είδος "μεσαιωνικής" μελέτης και ενθαρρύνει την ατομική σκέψη και το στοχασμό. Το φωτεινό πορτοκαλί χαλί του καθιστικού, με τα μαλακά έπιπλα, προσφέρει ένα χώρο για άτυπη εργασία και περιστασιακή συνομιλία. Το καρό -μαύρο και άσπρο- γεωργιανό δάπεδο της τραπεζαρίας, με το μεγάλο κοινόχρηστο τραπέζι, ενθαρρύνει τον ανοιχτό διάλογο και τη συνεργασία.

Τα παράθυρα του κεντρικού αντικειμένου ευθυγραμμίζονται, ώστε να δημιουργήσουν θέες σε κάθε όροφο και στιγμές διαπερατότητας, που σχετίζουν τα διαφορετικά περιβάλλοντα μεταξύ τους. Με αυτόν τον τρόπο, οι χώροι είναι διακριτοί, αλλά και ταυτόχρονα συνδεδεμένοι. Συντίθενται ως ένα κολάζ διαφορετικών υλικών και βιωμάτων, που σε κάθε όροφο "πλέκεται" και "συγκρατείται" απαλά από τη γεωμετρία του κεντρικού αντικειμένου.
Έπιπλα έχουν σχεδιαστεί κατά παραγγελία σχεδόν για όλους τους χώρους του κτιρίου. Εντός του κεντρικού αντικειμένου, οι αίθουσες συσκέψεων, οι τηλεφωνικοί θαλάμοι και τα ενσωματωμένα καθίσματα σε γκρι δερμάτινο ύφασμα ενισχύουν την ουδέτερη παλέτα χρωμάτων. Γραφεία από κόντρα πλακέ, που είτε στηρίζονται σε χαλύβδινη βάση είτε στον τοίχο, ενσωματώνονται κι αυτά στη λογική σχεδιασμού του αντικειμένου. Στις διαφορετικές ζώνες εργασίας περιμετρικά, οι Neiheiser Argyros συνεργάστηκαν με την ομάδα Sagal για το σχεδιασμό των γραφείων, τα οποία προσαρμόζονται στην υλικότητα και τη γεωμετρία του κάθε χώρου, ανάλογα με τη θέση και τη σχέση τους με το κεντρικό αντικείμενο. Για παράδειγμα, μεγάλα τριγωνικά τραπέζια με ακανόνιστο σχήμα καταλαμβάνουν το δεύτερο όροφο του κτιρίου, όπου υπήρχε ανάγκη οι ομάδες να εργάζονται συλλογικά γύρω από έναν ενιαίο χώρο. Στο χαμηλότερο επίπεδο του κτιρίου, τα έπιπλα υιοθετούν μια διαφορετική λογική σχεδιασμού, που επιτρέπει στο χώρο να επιτύχει τη μέγιστη δυνατή ευελιξία. Ελαφρείς κύβοι τριών διαφορετικών μεγεθών, από το ίδιο αφρώδες υλικό και επικαλυμμένοι με μοτίβα terrazzo, χρησιμοποιούνται με πολλούς τρόπους και δημιουργούν διατάξεις καθισμάτων για τη φιλοξενία ποικίλων γεγονότων (π.χ. ένα σεμινάριο σε κυκλική σύνθεση, ένα ενιαίο μακρύ τραπέζι, μικρότερα τραπέζια για παρέες, ένα μεγάλο στρώμα ξεκούρασης, μια διάλεξη). Στην περίπτωση κάποιας μεγαλύτερης εκδήλωσης, όλοι οι κύβοι μπορούν εύκολα να στοιβαχθούν κατά μήκος του τοίχου και να απελευθερώσουν εντελώς το χώρο.

Η κατοικία βρίσκεται σ’ ένα βυζαντινό οικισμό, στην ανατολική πλαγιά του όρους του Ταΰγετου. Στην άκρη του φαραγγιού του Ανάκωλου ατενίζει τον λακωνικό κάμπο. Για να ανέβεις στο φαράγγι περνάς ανάμεσα από γιγάντιους βραχώδεις σχηματισμούς, δίπλα από τρεχούμενα νερά και αντικρίζεις στο βάθος όλο το μεγαλείο του Ταϋγέτου. Η περιοχή, λόγω του ιδιαίτερου φυσικού της κάλλους, έχει ενταχθεί στο "Δίκτυο Natura 2000".
Τον τόπο τον γνώριζα καλά και πριν αναλάβω αυτό το έργο. Οι κάτοικοί του, λάτρεις της μουσικής, μας είχαν φιλοξενήσει πολλές φορές με την ομάδα των κρουστών για να πάρουμε μέρος σε μουσικά δρώμενα, σεμινάρια και παραδοσιακές καρναβαλίστικες μεταμφιέσεις.
Από τη σχέση αυτή προέκυψε το όνομα της κατοικίας, "Yoik of Taygetus", που αναφέρεται σε αυτό το πολύ ξεχωριστό μουσικό είδος του λαπωνικού βορρά. Κάθε "yoik" είναι ένας ήχος, ένα τραγούδι, μία πολύ προσωπική έκφραση αφιερωμένη σ’ έναν άνθρωπο, σε ένα ζώο ή σ’ ένα τοπίο. Το "yoik" εκφράζει με τρόπο πνευματικό αυτό στο οποίο αναφέρεται, χρησιμοποιώντας τους ήχους της φύσης. Όπως το "yoik" αποτυπώνει στον άυλο κόσμο της μουσικής την αύρα ανθρώπων και πραγμάτων, έτσι και αυτή η κατοικία μεταφέρει στον υλικό, σύγχρονο κόσμο, χρησιμοποιώντας παραδοσιακές μορφές και φυσικά υλικά, κάτι από την ψυχή αυτού του ορεινού τόπου.
Στο οικόπεδο προϋπήρχε ένα ερειπωμένο λιθόκτιστο κτίσμα με τοξωτή οροφή και αυλή, το "κατώι", που χρησίμευε για τη φύλαξη των ζώων. Η συνολική λύση της κατοικίας προτείνει ένα νέο επίπεδο κατοίκησης σε υψηλότερη στάθμη από αυτή του ερειπίου, συμβολίζοντας την εξέλιξη και δημιουργώντας μια νέα ιστορική διαστρωμάτωση στη διαδοχή των χρονικών-χωρικών στρώσεων του χωριού.

Η κατοικία "Yoik of Taygetus" έχει τοποθετηθεί σε χαμηλότερο επίπεδο από το δρόμο, έτσι ώστε με το χαμηλό ύψος της να εντάσσεται ηπιότερα στο περιβάλλον. Ο περιπατητής, διασχίζοντας το μονοπάτι μπροστά από το σπίτι, δεν χάνει τη συνολική θέα του τοπίου και της οροσειράς.
Ο ιδιοκτήτης του σπιτιού επιθυμούσε ένα χειμερινό καταφύγιο με "μεταβλητό" μέγεθος, το οποίο θα χρησιμοποιούσε άλλοτε μόνος και άλλοτε με την οικογένεια και τους φίλους του. Έτσι, δημιουργήθηκε μια σπονδυλωτή κατασκευή με τρία διακριτά τμήματα, που απομονώνονται ή ενοποιούνται κατά βούληση: "το λιακωτό" - η είσοδος του σπιτιού, "το μακρινάρι" - ο κεντρικός χώρος του σπιτιού και "τα δωμάτια" - ο χώρος των δύο υπνοδωματίων και των λουτρών.

"Το λιακωτό"
Ο χώρος της εισόδου αιωρείται πάνω από την παλιά αυλή. Μια διαμπερής "γέφυρα" με τζαμιλίκια, με αναφορά στα παραδοσιακά λιακωτά, ενώνει τα δύο τμήματα του σπιτιού και συνδέει οπτικά τα δύο σημεία του ορίζοντα, την ανατολή με τη δύση, επιτρέποντας τη συνολική θέα του φαραγγιού. Το λιακωτό, με το χαμηλό του ύψος, αφήνει το βλέμμα να περνά πάνω και μέσα απ’ αυτό προς την κοιλάδα, έτσι ώστε να μη διακόπτεται η συνέχεια του τοπίου.
Το συγκεκριμένο κτίσμα διατηρείται και αντιμετωπίζεται ως ενδιαφέρον στοιχείο του παρελθόντος, ως αποτύπωμα μνήμης. Δεν γίνεται κάποια παρέμβαση σε αυτό, παρά μόνο οι απαραίτητες εργασίες στήριξής του μέσα στο πνεύμα της αναστήλωσης και όχι της οικιακής χρήσης. Η πρόσβαση γίνεται από εξωτερική σκάλα, καθώς το κτίσμα δεν ενώνεται λειτουργικά με την υπόλοιπη κατοικία, υποδηλώνοντας τη διαφορετική του ταυτότητα και προέλευση.
Για την κατασκευή επιλέχθηκε ένας συνδυασμός παραδοσιακών και σύγχρονων υλικών. Το ισόγειο έχει ως φέροντα υλικά εν μέρει λιθοδομή, εν μέρει τοιχοποιία YTONG και εν μέρει μεταλλικό σκελετό. Καλύπτεται από πετάσματα πολυουρεθάνης, που στηρίζονται σε μεταλλικό σκελετό. Τα δάπεδα είναι αυτοεπιπεδούμενα μονόχρωμα, η εσωτερική ξυλεία είναι κόντρα πλακέ θαλάσσης με καπλαμά οξιάς, ενώ η εξωτερική ξύλινη επένδυση είναι λάρτσινο.
Το κτίριο έχει μικρό ενεργειακό αποτύπωμα, καθώς χρησιμοποιήθηκαν τα κατάλληλα θερμομονωτικά υλικά, αντλίες θερμότητας, αυτοματισμοί και παθητικά συστήματα ηλιασμού. Η τοποθέτησή του στο οικόπεδο, σε σχέση με τον προσανατολισμό, και η ανύψωση του δαπέδου, με τη δημιουργία κλειστής ζώνης αέρα μεταξύ φυσικού εδάφους και κατοικίας, βελτίωσε σημαντικά τη θερμική του συμπεριφορά.
Η κατοικία "Yoik of Taygetus" κατασκευάστηκε από μικρά τοπικά συνεργεία.

Η ενοποίηση του 3ου και του 4ου ορόφου, μέσω της διάνοιξης διαφορετικού μεγέθους οπών στη μεσαία πλάκα, αποσκοπεί στη σύνδεσή τους για λόγους λειτουργικούς και οπτικούς, αυξάνοντας το σχετικό ύψος του χώρου εργασίας.
Οι χώροι εργασίας οργανώνονται σε υποπεριοχές, με στόχο να μπορούν να φιλοξενήσουν πολλαπλές ομάδες εργασίας, λειτουργώντας ταυτόχρονα ως μία ενιαία περιοχή, με τη χρήση διάφανων χωρισμάτων. Ανάμεσα σε αυτή τη σύνθεση γραφείων, διαμορφώνονται πράσινες νησίδες βλάστησης, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως χώροι συνάντησης και χαλάρωσης. Αυτοί οι εσωτερικοί κήποι-δωμάτια, προσδίδουν την αίσθηση του υπαίθριου χώρου εντός του κτιρίου, επανερμηνεύοντας την έννοια του χώρου εργασίας και αποκαθιστώντας την επαφή με τη φύση μέσα στο πυκνά δομημένο περιβάλλον.

Τόσο οι οπές-αίθρια όσο και οι κήποι- δωμάτια, οργανώνουν τις κατόψεις των ορόφων σε οπτικά ενιαίους, αλλά λειτουργικά διαμερισματοποιημένους χώρους, κατ’ αντιστοιχία του λειτουργικού προγράμματος της εργοδότριας εταιρείας. Το κεντρικό κλιμακοστάσιο παίρνει τη μορφή αμφιθεάτρου, με στόχο τη διαμόρφωση ενός σημείου συνάντησης των συναδέλφων αλλά και τη φιλοξενία εκδηλώσεων.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Μαριάννα Μπίστη

Ο νέος χώρος της εταιρείας "Enthoosia", που βρίσκεται στην οδό Βουκουρεστίου στην Αθήνα, συνδυάζει το στοιχείο της "open plan" προσέγγισης με μια μοντέρνα, απέριττη αισθητική.
Σκυρόδεμα, μέταλλο, γυαλί και εμφανείς εγκαταστάσεις, που διατρέχουν το κτίριο, δίνουν στο χώρο έναν έντονο, μοντέρνο και απέριττο χαρακτήρα.
Ο σχεδιασμός ακολουθεί λιτές γραμμές, σε μεγάλες ευθείες, που οργανώνουν το χώρο σε εργασιακούς και κοινόχρηστους χώρους. Τα εσωτερικά χωρίσματα είναι ελάχιστα και με λεπτό σκελετό, ώστε ο εργασιακός χώρος να καρπώνεται όσο γίνεται περισσότερη άνεση και διαμπερότητα. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται και η ευελιξία στις μελλοντικές προσαρμογές της εταιρίας.
ΦΩTOΓPAΦOΣ: ΒΑΣΙΛΗΣ ΖΟΥΠΑΣ

Το σχήμα των ταβανιών στους εσωτερικούς χώρους της κατοικίας "Hourglass Corral", στη Μήλο, είναι παρόμοιο με αυτό της άμμου. Διαμορφώνονται ως μια αλληλουχία από χωνιά, τα οποία στην κορυφή τους έχουν μια στρογγυλή οπή. Όταν ανοίγουν οι φεγγίτες, που καλύπτουν τις στρογγυλές οπές, δημιουργείται εξαιρετικά αποδοτικός φυσικός αερισμός για το κτίριο. Κάτω από κάθε φεγγίτη τοποθετείται ένα κλείστρο, που προσομοιάζει σε αυτά των φωτογραφικών μηχανών, ενώ ένας κυκλικός μεταλλικός δίσκος αναρτάται κάτω από τη στρογγυλή οπή για τον έμμεσο φωτισμό των χώρων. ΦΩTOΓPAΦΙΕΣ: YORGIS YEROLYMBOS